Morgunblaðið - 03.06.2007, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 3. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Eftir Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
Á dómsdegi er nær ómögulegt að
finna stæði í miðbænum. Og í huga
sumra er þetta fimmtudagskvöld
dómsdegi líkast. Þetta er nefnilega
hinsta kvöldið sem má reykja á öld-
urhúsum.
Á Ölstofunni er fullt út úr dyrum
og það reykir annar hver kjaftur.
Eins og það sé síðasti smókurinn og
aftökusveitin bíði fyrir utan. Hinn
helmingurinn er mættur til þess að
fylgjast með aftökunni.
– Þetta er vígið; hér eru uppreisn-
arseggirnir, segir reykingamaður og
mundar vindilinn. Yfir vígvöllinn lið-
ast reykurinn og súr lyktin. And-
rúmsloftið slíkt að pólitískt þenkj-
andi blaðamaður líkir ástandinu við
lok síðari heimsstyrjaldarinnar.
En maður sem hefur verið á ein-
um af vígvöllum nútímans lætur sér
fátt um finnast, glaðværðin sé slík,
og segist undrast hversu fólk láti sér
reykingabannið í léttu rúmi liggja.
Engu að síður hrekst hann út af Öl-
stofunni og kvartar undan því að
ekki sé líft þar fyrir reyk. Fyrir utan
stendur stúlka með sígarettu, hlær
að svælunni inni og kallar til blaða-
manns:
– Ógeðslegt.
Það eru ókeypis sígarettur og
vindlar í mjólkurglösum á barnum.
Loftið er mettað, raunar þannig að
ekki sést yfir barinn fyrir reyk, og
það er stemning í samræðunum.
Þannig er það þegar breytingar eru í
nánd. Á svona kvöldum verður fólk
náið og klappar hvað öðru kump-
ánlega á bakið. Það er eins og það
vilji segja: „Við höfum átt góðar
stundir saman.“
Ýmis orð falla um reykingabannið,
„fasismi“ er algengast, „fantaskap-
ur“ kemur fyrir, og einnig eru brúk-
uð siðfágaðri orð eins og „for-
sjárhyggja“ og „félagsverkfræði“.
Það eru aðeins þaulvanir menn úr
pólitík sem tala þannig.
Og sumir verða örlátir á það sem
er ókeypis. Einn bankar í öxl blaða-
manns og spyr:
– Vindil?
Blaðamaður svarar afsakandi:
– Nei, ég vil ekki byrja núna. Það
væri frekar dapurt.
Það heyrist kallað af næsta borði:
– Svikari!
Annar blaðamaður, sem er í svört-
um fötum eins og hæfir tilefninu,
rifjar upp stemninguna af snóker-
stofunum.
– Þar héngu ljós yfir grænum fleti
og reykjarmökkurinn sást vel. Í því
fólst sjarminn. Spítalaloftið átti ein-
faldlega ekki við. Eftir að reykingar
voru bannaðar spurði ég einn af
fastagestunum hvort hann ætlaði að
spila áfram. „Nei, hætta,“ svaraði
hann.
Þannig er mörgum farið á Ölstof-
unni þetta kvöld. Þeir ætla að hætta
að reykja. Þar á meðal er Tinna, sem
reykir „long“ af því að pabbi hennar
keypti ranga tegund í fríhöfninni.
Þetta er síðasti reykingadagurinn
hennar. Nú vantar hana karton, – af
nikótíntyggjói.
Glaðbeitt stúlka heldur því raunar
fram að eftirspurn muni aukast eftir
vændi vegna þess að mikilvægar ból-
beitur hverfi úr tungumálinu.
– Ég nældi í manninn minn með
því að spyrja: „Áttu eld?“
Svo veltir hún vöngum og fitjar
upp á nýrri bólbeitu sigri hrósandi:
– Áttu nyggjó? spyr hún og bætir
við:
– Endilega komdu því orði á fram-
færi: Nyggjó!
Bardömurnar staupa sig með við-
skiptavinum. Þetta er bara þannig
kvöld. Heimsendastemning verður
ekki háskalegri en þetta á Íslandi. Í
örtröðinni við barinn reynir fólk að
vekja athygli á sér. Kannski verður
það svona þyrst af því að svelgja all-
an þennan reyk. Bjartmar er einn
þeirra sem reyna að fanga athygli
bardömunnar með spennuna í
hárinu; hann hallar sér yfir borðið
og mælir valdsmannslega:
– Heyrðu vina mín, ég er frá Heil-
brigðiseftirlitinu og vil ræða við þig.
Einn barþjónninn hellir bjór af
krana og straujar greiðslukort með
sígarettu á milli fingranna. Hann
tekur undir að það verði heilnæmara
loft á staðnum eftir að bannið taki
gildi, en er engu að síður ósáttur.
– Það þýðir ekkert að ráðskast
með fullorðið fólk. Ég myndi hins
vegar aldrei reykja heima hjá mér
innan um börnin.
Kvikmyndaleikstjóri með trefil og
í rúllukragapeysu trúir því ekki að
dómsdagur sé runninn upp. Hann
boðar borgaralega óhlýðni.
– Við eigum eftir að reykja okkur
til dauða á þessum stað. Ég á eftir að
standa hérna 76 ára með sígarettu í
trantinum.
Einn af fjölmörgum rithöfundum
á staðnum er ómyrkur í máli. Þetta
er hans dómsdagur.
– Maður missir karakterinn.
Hann fær sér smók.
– Ég er búinn að byggja upp þessa
týpu, einræna listamanninn sem
vorkennir sjálfum sér, og kann ekk-
ert annað hlutverk við að reyna við
konur.
Enn fær hann sér smók.
– Nú er ekkert annað til ráða en
að gerast skírlífur.
Og ómeðvitað er hann búinn að
uppgötva nýju týpuna sem á eftir að
falla í kramið.
Svo er Ölstofunni lokað. Bara sís-
vona. Blaðamaður bjóst hálft í hvoru
við að öskunni yrði safnað í ker og
haldin útför reykingamannsins. En
það var engin útför og engin aftaka;
reykingamaðurinn gufaði bara upp,
þegjandi og hljóðalaust, liðaðist út í
nóttina eins og sígarettureykur.
Ölstofan Myndatökur eru ekki leyfðar á Ölstofunni. En svona dró Andrés I. Andrésson upp mynd af stemmningunni á fimmtudagskvöld.
» Yfir vígvöllinn liðastreykurinn og súr
lyktin. Andrúmsloftið
slíkt að pólitískt þenkj-
andi blaðamaður líkir
ástandinu við lok síðari
heimsstyrjaldarinnar.
MANNLÍF»
Þetta er vígið; hér eru uppreisnarseggirnir
Frá útförinni sem
aldrei fór fram
Lánið
Leikur
við þig
Ef þú tekur nýtt bílalán hjá Avant í júní færðu 10.000 kr. Innkort frá N1.
Innkortið getur þú notað til að kaupa vörur eða þjónustu á öllum
afgreiðslustöðum N1, til dæmis eitthvað fyrir bílinn eða grillið.
TakTu Lánið hjá avanT og njóTTu sumarsins!
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
2
7
9
5
6