Morgunblaðið - 25.11.2007, Blaðsíða 58

58 SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Elsku amma mín,
það eru ekki margir
eins heppnir og ég.
Ég átti tvær mömmur.
En nú ertu farin
og ég vil þakka þér
fyrir allar góðar stundir.
Elsku amma mín,
ég skal dansa
eins og hvirfilvindur.
Ég skal tala við þig.
Því í hjarta mér
átt þú alltaf heima.
Elsku amma mín,
mig dreymir þig
eins og engil sem kemur
og gleður mig í sérhvert sinn.
Ég vakna
og það er skínandi bjart.
Elsku amma mín,
sálufélagi minn,
þakka þér fyrir að elska mig
þakka þér fyrir að vera amma mín.
Ég mun ávallt vera ástarengillinn þinn
– ég elska þig.
Elsku amma mín,
það eru ekki margir
eins heppnir og ég
– ég átti þig sem ömmu.
Margrét Jensína (Maggasín).
Radda frænka.
Það er sem Sauðárkrókur sé sá
staður sem ég minnist helst frænku
minnar á. Að koma til hennar teng-
ist einnig börnum hennar og maka,
honum Marteini. Radda var að öll-
um ólöstuðum ein sú besta frænka
sem hægt er að hugsa sér. Við vor-
um þar, ég og Viggi bróðir, sum-
arpart í mörg sumur. Þótt hún ætti
sjö börn virtist ekki skipta máli þó
að tvö börn bættust í hópinn.
Radda kom frá miklu menningar-
✝ RagnheiðurJensína Bjarm-
an fæddist á Ak-
ureyri 26. maí 1927.
Hún lést á St. Jós-
efsspítala í Hafn-
arfirði mánudaginn
12. nóvember síð-
astliðinn og fór út-
för hennar fram frá
Vídalínskirkju í
Garðabæ 19. nóv-
ember.
heimili á Akureyri
þar sem bókmenntir
og músík skipuðu
heiðurssess og fékk
hvort tveggja í vöggu-
gjöf. Hún kenndi mér
að hlusta á músík og
einnig að vera gagn-
rýnin á það sem ég
læsi. Þegar ég var hjá
henni kallaði hún oft
á mig inn í stofu og
kynnti fyrir mér bæk-
ur. Hún var að lesa og
vildi að ég hugsaði
mig um áður en ég
færi að lesa einhverja bók.
Ég og Viggi bróðir vorum oft á
Króknum og þá lét hún mig finna
að ég þyrfti ekki að vera eins og
mamman, hún gæti nú líka hjálpað
til. Við frænkurnar, Gudda og
Rúna, vöskuðum oftast upp eftir
hádegismatinn og máttum við hafa
útvarpið í botni og syngja með. All-
ir á heimilinu höfðu eitthvert hlut-
verk á heimilinu og gekk maður inn
í það hlutverk sem til var ætlast.
Ekki er hægt að tala um Röddu
án þess minnast á mann hennar,
hann Martein. Ég man einu sinni
þegar hann kom með mjólkurfernu
heim, en hann var í stjórn mjólk-
ursamlags bæjarins. Hann sýndi
Röddu nýjan eins lítra plastpoka og
sagði að hann þyldi sko að detta á
gólfið án þess að springa. Góði,
láttu hann detta, sagði Radda, og
viti menn, Marteinn kastaði pok-
anum á gólfið og auðvitað sprakk
hann. Radda gekk í burtu brosandi
og sagði fátt.
Það að borða á Ægisstígnum var
einnig ævintýri út af fyrir sig. Man
ég þegar Marteinn kom eitt sinn
heim eftir að Radda hafði eldað og
sátum við og biðum eftir því að
skammtað væri á diskana en þar
var Marteinn í essinu sínu. Radda
sat til hliðar og ég verð að segja að
ég man ekki eftir henni sitja við
matarborðið þegar ég var þar.
Á kvöldin þegar mig langaði að
fara með Guddu og Rúnu út var
ekki vandamál með Vigga. Hún
sagði að hún ætti nú einu sinni sjö
börn og gæti klárað sig með eitt í
viðbót.
Það var eitt sem mér fannst ein-
kenna Röddu, hún vakti eftir okkur
börnunum þegar skemmtanir voru.
Hún vakti alltaf þar til sá síðasti
kom í hús.
Eftir að Radda og Marteinn
fluttu suður hittumst við oftar. Þá
var minnst gamalla tíma og hún
sagði mér fréttir af börnunum og
barnabörnunum. Myndirnar henn-
ar voru líka oft uppi á borðum og
mikið rætt um hvað hún ætti ynd-
islega afkomendur sem sinntu
henni af bestu getu. Þegar aldurinn
færðist yfir hugsaði Marteinn um
frænku mína og vildi vera sem
sjálfstæðastur í því. Það var ekki
auðvelt að fá hann til að þiggja
hjálp af neinu tagi. Þau voru sjálf-
stæðar og duglegar manneskjur
sem vildu gera hlutina á sinn máta
svo lengi sem hægt var.
Elsku Marteinn og frændsystk-
ini, megi Guð vera með ykkur í sorg
ykkar.
Guðrún Vignisdóttir.
Jæja Radda mín. Þá er þetta að
baki. Um táradalinn förum við öll
og án hans skiljum við ekki muninn
á gleðinni og sorginni. Þú þekktir
það.
Það eru víst orðin tæp 40 ár síð-
an drengstauli að norðan, feiminn
og munaðarlítill, fór á fjörur við
unga konu úr þinni sveit. Honum
var auðvitað tekið sem einum af
strákunum, látinn sitja og standa
sem einn af hjörðinni miklu í leyf-
um og á sumrum.
Við Ægisstíg var hollur skóli,
skemmtilegur og lærdómsríkur.
Húsfreyjan hélt hátt á lofti bók-
menntum, sígildri tónlist, samræð-
um og umhyggju. Bóndi þinn sá um
saltið í grautinn, Framsókn, Sam-
bandið, laxveiðina og allt hitt.
Þarna var kynnt til sögunnar Geiz-
weiler með krásunum og á laug-
ardagskvöldunum þegar vísnasjóð-
urinn óendanlegi opnaðist þá fylgdi
kaffi og koníakslögg með sögum og
kviðlingum þess eðlis að blæbrigði
tungunnar nutu sín. Þarna komu
við sögu Hjálmar frá Bólu, Halli á
Kambi, Gísli á Eiríksstöðum, Lúð-
vík Kemp, Jón Helgason og Stebbi
bróðir. Í bundnu máli var hikstað
og migið í norður og ættartré haft í
flimtingum. Og þú sagðir ítrekað
með „vandlætingu“ í röddinni en
kímni í augunum: „Ja hérna, Mar-
teinn, láttu engan heyra þetta í
þér.“ Þarna kennduð þið bæði
trygglyndi og kærleik sem varði í
60 ár.
Það var kátt í höllinni á númer 5
og áður en yfir lauk vorum við þrír
pjakkar, héðan og hvaðan, sem
sóttum í meyjablómann ykkar Mar-
teins.
Kvöldið í október 1971 áður en
frumburðurinn leit dagsins ljós
sammæltumst við tengdamóðir mín
um að ég ætti ekkert erindi í gæsa-
veiði með Hlödda þá um morgun-
inn. Nú skyldi ég fullorðnast án taf-
ar. Laust eftir hádegið vissirðu að
stelpan yrði skírð í höfuðið á þér og
hlóst innilega að ungum föður sem
var að rifna af monti.
Fjöruferð stúlkunnar og piltsins
lauk, eins og gerist, en þá sjaldan
að við hittumst áttirðu hvert bein í
drengnum sem þú, meira en aðrir,
komst til nokkurs þroska.
Þegar ég heimsótti ykkur í
Naustahlein, þrjátíu árum eftir að
leiðir skildi, sagðirðu: „Jæja, Eiki
minn. Manstu þegar …“ svona eins
og við hefðum kvaðst í gær. Eftir
öll þessi ár hékk á stofuveggnum
stúdentsmynd af drengstaulanum
sem hafði komið að norðan til að
fara á fjörurnar við unga konu. Þú
skilar kveðju.
Eiríkur Baldursson.
Sumar fjölskyldur eru alveg frá-
bærlega skemmtilegar. Allir innan
þeirra eru skemmtilegir. Þannig
var fjölskylda Röddu, frænku
minnar á Króknum. Radda var
uppáhaldsfrænka mín. Hún var
skemmtileg og gáfuð og alltaf glöð.
Hafði dásamlegan húmor. Það var
alltaf alveg ótrúlega skemmtilegt
að koma á Ægisstíginn þar sem hún
bjó. Ég var svo heppin að fá að vera
þar nokkur sumur sem unglingur.
Það var góður tími. Radda fór fyrir
fjölskyldu sinni og stóð sig alltaf
vel. Lífsförunautur hennar var
Marteinn og þau voru góð saman.
Nutu lífsins. Það er dýrmætt.
Heimili þeirra var alveg óskaplega
fallegt og menningarlegt og í minn-
ingunni ómaði það af tónlist og
hlátrasköllum alla daga. Þar var
gott að vera. Alltaf fullt af fólki og
mikið fjör. Radda var mikil hús-
móðir og sérlega smekkleg kona og
frábærlega góður kokkur. Hún var
sterkur karakter. Stolt og flott
kona. Radda elskaði og dáði fjöl-
skyldu sína og þreyttist aldrei á að
segja sögur af afkomendum sínum.
Hún var heppin í lífinu. Það eru
forréttindi að ganga í gegnum lífið
með fólki eins og Röddu og ég er
þakklát fyrir að hafa kynnst henni.
Hún var einstök. Góð kona er geng-
in. Ég votta Marteini og öllum af-
komendunum innilega samúð.
Ingibjörg Ásta Gunnarsdóttir.
Amma ætlaði að skrifa sína eigin
minningargrein og ég var búin að
bjóðast til að vera ritari fyrir hana.
Hún hafði miklar skoðanir á minn-
ingargreinum, eins og reyndar öllu
öðru rit- og talmáli, og vildi vera
viss um að engin ekkisens vitleysa
yrði skrifuð um hana. Ég vona að
greinin verði henni þóknanleg en
get reyndar heyrt í henni lesa hana
handanað, kannski fyrir mömmu,
og líklega fussa yfir einhverju sem
henni finnst hallærislegt. Hún lá
sko ekki á skoðunum sínum og var
til dæmis harður gagnrýnandi mál-
fars linmæltra Reykvíkinga. Fyrir
norðan var sko annað upp á ten-
ingnum þar sem ekki örlaði á lin-
mælgi og orðaforðinn allur annar
og betri. Svo var auðvitað veðrið
alltaf sjötíu sinnum betra fyrir
norðan, hægt að þurrka úr heilli vél
á nokkrum mínútum í ljúfum
hnúkaþeynum, sumrin voru lengri,
snjórinn hvítari og fuglasöngurinn
fegurri.
Ömmu var mikið í mun að við
fengjum menningarlegt uppeldi og
átti það til að viðhafa stífar yfir-
heyrslur yfir súkkulaðikökunni og
norðlensku nýmjólkinni (sem í þá
daga var framreidd í plastpokum
sem settir voru í bláa plastkönnu
og klippt gat skáhallt á horn til að
hella). „Eftir hvern er þetta?“
spurði hún kannski með ágengan
menningarsvip í andlitinu og raul-
aði „dæræræræræ ræræ“ með tón-
verkinu á meðan ég eða einhver
annar afkomandi engdist við að
reyna að muna hvort þetta væri
Sjúmann, Sjúbert eða Sjópan. Það
var eiginlega skemmtilegast að
svara vitlaust því viðbrögðin létu
ekki á sér standa; „gvuððððminngó-
óóóður barn, að þú skulir ekki
þekkja ÞETTA“ og augun rang-
hvolfdust og höfuðið með hárinu
lagða (les. laggða) var hrist nokkr-
um sinnum. Svo var ekkert að gera
nema borða meiri súkkulaðiköku og
reyna að leggja tónverkið á minnið
til að standa sig betur næst. Amma
var líka mikil bókmenntamanneskja
og ég á ótal minningar um hana
sitja með mér í stofunni á Ægis-
stígnum, lesa upphátt úr Þórbergi
eða einhverjum öðrum snillingnum.
Þegar ég var komin í menntaskóla
fannst henni algjörlega óskiljanlegt
að ég hefði ekki lesið allan Heine-
sen og Laxness og Þórberg og
Hemingway í það minnsta einu
sinni og ranghvolfdi líka augunum
þá en sagði: „Gvuðminngóður, barn,
hvað þú átt mikið eftir.“ Þá var ég
komin með bein í nef og svaraði:
„Já, og er ég ekki ótrúlega heppin
að eiga þetta allt til góða?“ Svo
hlógum við saman og fórum að
steikja kleinur eða eitthvað.
Amma var orðin þreytt upp á síð-
kastið, hún sagði oft að þetta væri
nú orðið ágætt og að hún væri al-
veg til í að komast bara alla leið.
„Alla leið hvert?“ spurði ég. „Nú, til
himna,“ sagði amma þá. Ég er viss
um að hún hefur verið dauðfegin að
komast til Rúnu sinnar og foreldr-
anna og langafa og langömmu á
Ragnheiður Jensína
Bjarman
Kynslóðir koma,
kynslóðir fara, segir í
ljóði sem sungið er á
aðventu og jólum.
Elskuleg móðursystir hefur nú
kvatt, sú fjórða í röð sjö systkina sem
oft eru nefnd í sömu andrá og Laufás
v/Laufásveg, sem var bernskuheimili
þeirra systkina. Þorbjörg, eða Obba
eins og hún var ávallt nefnd í fjöl-
skyldunni, átti sitt ríki á fullorðins-
árum í stóru svörtu steinhúsi við Rán-
argötu númer 19. Þar var bæði
vinnustaður hennar og heimili. Á
fyrstu hæðinni rak hún fjölritunar-
stofu af röggsemi og á annarri hæð-
inni var heimilið. Gestrisin var hún
með afbrigðum og gestagangur var
mikill. Vel var tekið á móti lítilli syst-
✝ ÞorbjörgTryggvadóttir
fæddist í Laufási í
Reykjavík 25. sept-
ember 1922. Hún
lést á Hjúkr-
unarheimilinu
Skjóli 14. nóvember
síðastliðinn og fór
útför hennar fram
frá Dómkirkjunni
23. nóvember.
urdóttur sem oft gisti
hjá frænkunum á Rán-
argötunni. Í huga
barnsins var húsið æv-
intýrahöll, kjallari með
dimmum skúmaskot-
um, hattaöskjum, síð-
kjólum og skvísuskóm.
Alls kyns furðuleg tæki
á Fjölló og nógur papp-
ír til alls kyns athafna.
Á Ránargötunni stóð
kassi af kókakóla á
stigapallinum við kjall-
aratröppurnar. Það
var nýlunda að fá kók
og var merkilegt. Aldrei var á okkur
hastað og við lékum lausum hala að
vild. Meðan á því gekk vann Obba.
Hún sat við ritvélina og skrifaði, hún
sat við borðstofuborðið og sýslaði með
reikninga, hún stóð við afgreiðslu-
borðið á fjölritunarstofunni og ræddi
við viðskiptavini. Hún vann mikið, en
hún sinnti einnig þörfum fjölskyldu
og gesta. Hún gekk rösklega inn í eld-
hús þegar kom að hádegi og smurði
ofan í börnin sem stödd voru í húsinu.
Hér var áleggið ekkert slor, súkku-
laðiþynnur voru lagðar ofan á brauð-
ið.
Obba var hávaxin, grönn og ávallt á
þönum en á sunnudagsmorgnum var
helgistund þegar Obba las fyrir okkur
úr dönsku blöðunum. Sagt er að inn-
ræti manna komi berlegast í ljós í
samskiptum þeirra við börn. Sam-
kvæmt þeirri kenningu var Obba gull
af manni. Jafnaðargeð, stilling og
góðmennska einkenndi alla fram-
göngu hennar.
Gerður Bjarnadóttir.
Þorbjörg Tryggvadóttir, vinur
okkar hjóna, er látin. Um hugann fara
margar minningar um stórkostlega
duglega og ósérhlífna konu. Konu
sem kynnti okkur hjón í upphafi.
Kenndi okkur með eigin athöfnum
hvernig við ættum að koma fram við
aðra. Lét aldrei deigan síga þrátt fyr-
ir ýmiss konar mótlæti. Var það þó
erfitt þegar hún missti son sinn, rúm-
lega tvítugan drenginn. Hún bar
harm sin í hljóði.
Ég kynntist Þorbjörgu 1967, er ég
hóf störf hjá Fjölritun Daníels Hall-
dórssonar, og konan mín 1972.
Við erum ekki í neinum vafa um að
við teljumst lánsöm að hafa átt þess
kost að eiga slíkan vin og samferða-
mann. Þó vegferð þinni ljúki nú, hér á
jörð, veit ég að þú ferð nú á guðs-
vegum. Þakka þér fyrir allt.
Kæra Anna, Ína, Kristinn, börn og
barnabörn.
Guð veri með ykkur nú og um alla
framtíð.
Guðmundur Gíslason,
Sigríður B. Guðjónsdóttir.
Hún tók okkur strákunum fagn-
andi með brosi á vör þegar hún kom
að okkur þar sem við vorum að stelast
til að fjölrita fyrsta eintakið af bekkj-
arblaðinu okkar á fjölritunarstofunni
á Ránargötu 19. Tryggvi, besti vinur
minn og sonur hennar, var sá sem
kunni til verka en við hinir komum
upp um okkur strax með blekinu á
puttunum. Við vissum að við vorum á
bannsvæði. Hún reif okkur upp úr
samviskubitinu með því að setja okk-
ur skýrar leikreglur, þar á meðal
regluna að biðja um leyfi áður en við
ætluðum að endurtaka þennan leik.
Hreinskiptni og heiðarleiki ein-
kenndu hana en hún sýndi okkur
strákunum líka góða blöndu af reglu-
festu og glaðværð. Mér fannst strax
mikið til hennar koma og frá þessum
fyrsta fundi okkar fannst mér hún
standa mér afar nærri og vera vinur
minn. Ég veit að það varð gagnkvæmt
eftir að við kynntumst betur.
Obba, eins og ég hún var yfirleitt
kölluð, hét Þorbjörg Tryggvadóttir.
Hún var dóttir Tryggva Þórhallsson-
ar og Önnu Klemensdóttur sem voru
miklir vinir afa míns og ömmu. Þann-
ig þekkti ég til Laufásfjölskyldunnar
löngu áður en ég hitti Obbu eða vissi
að Tryggvi, vinur minn, var hluti af
henni. Svona er lífið. Tryggvi var
skólabróðir minn og við urðum fljótt
miklir mátar. Raunar fylgdumst við
Tryggvi að í gegnum barna-, ung-
linga- og menntaskóla og kynnin
héldu áfram inn í háskólaárin.
Tryggvi hélt til háskólanáms í Dan-
mörku og Obba leigði mér á tímabili
herbergi á efstu hæðinni. Þá kynntist
ég Obbu og fjölskyldunni allri enn bet-
ur. Var mér í raun tekið sem fóstur-
syni á heimilinu. Fyrir það verð ég
alltaf þakklátur.
Mér eru afar minnisstæð spilakvöld
Laufásfjölskyldunnar á þessum árum.
Brids var spilað af mikilli ástríðu og
Obba naut þessa mjög. Hún var góður
makker. Þegar ég leit við hjá henni á
Ránargötunni í gegnum árin var mér
jafnan tekið fagnandi og þá var stung-
ið upp á að taka slag. Jafnvel þegar ég
heimsótti hana síðast fyrir nokkrum
mánuðum á Skjól spurði hún mig
kankvíslega hvort við ættum ekki að
taka í spil.
Ég kveð Obbu með virðingu og
söknuði og votta systrunum, Ínu og
Önnu Guðrúnu, og fjölskyldum þeirra
innilega samúð mína.
Birgir Björn Sigurjónsson.
Það var verið að sauma öskupoka á
efstu hæðinni á Ránargötu 19 þegar
við komum þangað fyrst. Í hlýlegu
eldhúsinu var búið að leggja fallega á
borðið og í pottunum kraumaði salt-
kjöt og baunir. Þarna hittum við fyrst
stórfjölskylduna á Ránargötu 19.
Amma Obba, tignarleg og hljóðlát
kona, Ína, Kristinn og stelpurnar
þrjár. Obba, sjö ára, Vala, fjögurra ára
og Ása, tveggja ára. Síðar átti Anna
„systir“ eftir að koma heim úr námi
frá Svíþjóð og tengslin milli okkar á
Ránargötu 19 og 29 áttu eftir að eflast
Þorbjörg
Tryggvadóttir