Skinfaxi - 01.11.1938, Qupperneq 11

SIÍINFAXI
91
urðsson: Rúnaðarhagir, Búnaðarfélag íslands, aldar-
minning II., Rvík 1937, bls. 269—272.).
II.
Fyrstu tilraunir til að hefta sandfok hér á landi, voru
gerðar nál. miðri 18. öld. Síðan störfuðu ýmsir menn
að l>essu, á ýmsum stöðum, og náðu oft sýnilegum á-
rangri. En mjög skorti á skilning — og jafnvel vel-
vilja — almennings á nauðsyn þess, að hefta blástur
og græða sanda, að ekki sé talað um fórnfýsi og sam-
tök til verulegra framkvæmda. Menn litu þarna, eins
og viða annarstaðar, fremur á eigin stundarhag, en á
hag almennings og framtíðarinnar. Skýrt dæmi um
árangursríka sandgræðslutilraun, sem unnin er að af
þekkingu og skilningi, er sandgræðsla sér Björns Hall-
dórssonar í Sauðlauksdal laust eftir miðja 18. öld. En
það dæmi sýnir einnig andúð alþýðu til tilraunarinnar.
Menn nefndu varnargarð hans Ranglát og unnu fullir
þverúðar að lionum.
Verulegur skriður lcemst fyrét á sandgræðslu, eftir
að settur er hér sérstakur sandgræðslustjóri 1907. Síð-
an hefir verið unnið óslitið og markvisst að lieftingu
uppblásturs og græðslu sanda, þó að ekki liafi verið
unnt, vegna féleysis, að fullnægja brýnni þörf. En
sandgræðslustarfið hefir verið unnið af glöggri þekk-
ingu og næmum skilningi á því, hvað gera ber og
hvernig á að gera það. Og það liefir verið rækt af þeim
áliuga og þeirri alúð og þrautseigju, sein ein ná árangri
i sliku starfi. Enda er árangur sá, sem þegar er feng-
inn, hreint og beint furðulegur, þegar miðað er við
allar ástæður. Og hann er mjög fullkomin sönnun þess,
að firra má land vort uppblæstri og sandfoki, og klæða
hina blásnu mela þess og sanda nýjum gróðri, ef snú-
izt er að því með nægilegum krafti.
Það hefir ekki verið hávaði né gnýr um sandgræðslu-
stjórann íslenzka, þau full 30 ár, sem hann hefir rækt