Skinfaxi - 01.04.1969, Page 6

hvetja það til baráttu fyrir frelsi og
framförum. Ungmennafélögin voru til
þess kölluð að fóstra þessa baráttu og
bera hana fram til sigurs og Jónas skip-
aði sér ótrauður undir merki þeirra og
gerðist einn skeleggasti baráttumaður-
inn.
I fyrsta blaði ritstjórnarferils síns
skrifar Jónas grein, sem ber fyrirsögn-
ina ,,Stefnan“. Hann byrjar á því að
lýsa uppreist hinna kúguðu stétta í
Evrópu á 19. öld og framförum í þjóð-
félagsmálum síðan. I ljósi þessara sögu-
legu staðreynda, sem fáir Islendingar
höfðu þekkingu eða skilning á, skoðar
hann svo ástandið á íslandi. Ungmenna
félögin eru „neyðaróp gáfaðrar en
þjáðrar alþýðu, hróp, að nú hafi verið
beðið nógu lengi, nógu margar aldir,
árangurslaust, vonandi eftir hjálp frá
öðrum; yfirlýsing um að nú vilji hún
hjálpa sér sjálf, og skeyti engu um böl-
bænir og spott þeirra, sem byggja upp-
hefð sína á niðurlægingu hennar ....
Starfssvið okkar er langt frá vígvelli
svefngöngumannanna. — Við eigum
heima alls staðar þar sem „lítið lautar-
blóm — langar til að gróa,“ alls staðar
þar sem íslendingur berst við að auka
sér manndóm og þroska. Því að við vit-
um að það er satt, sem Goethe sagði:
„Þar, sem góður maður gengur, þar er
vígður staður.““
■jV Jónas reiðir svipuna
Síðan koma í kjölfarið í hverju
hefti greinar frá þessum herskáa penna
nokkurs konar ,,forystugreinar“, ekki
aðeins um félagsmál eða stefnuskrár-
mál ungmennafélaganna, heldur um
öll hin brennandi vandamál þjóðfélags-
Jónas
Jónsson
ins. Hann stakk á mörgum kýlum ó-
réttlætis og ójafnaðar og notaði vönd-
inn óspart, enda sveið marga undan.
Greinar sem þessar yrðu flestar kallað-
ar pólitískar nú á dögum, en voru það
ekki þá í sama skilningi, vegna þess
hve stjórnmálasviðið og flokkapólitík-
in var í öðrum mótum en nú er. 2. tölu-
blaðið, sem Jónas ritstýrði, hefst á
grein hans „Eru fátæklingar réttlaus-
ir?“ I greininni afhjúpar Jónas misk-
unnarlaust spillingu og óréttlæti efna-
stéttanna og þá skoðun, að vinnustétt-
irnar greiði svo lága skatta, að þeim
beri ekki aðeins lág laun heldur einnig
minni lýðréttindi. Þetta er mögnuð
grein og stíllinn hárbeittur og kaldhæð-
inn. Þessi grein var upphafið að fleiri
greinum með hlífðarlausum árásum á
hvers konar þjóðfélagslegt óréttlæti. —
Skinfaxi tekur málstað smælingjanna
og flytur margar snjallar tillögur til
umbóta í þjóðfélaginu.
I októberblaðinu 1912 tekur Jónas
að rita kaflaskiptar ,,forystugreinar“
undir aðalfyrirsögninni „Dagarnir líða“
og siðar „Heima og erlendis“. Hann
grípur á mörgu af furðulegu víðsýni,
þekkingu og glöggskyggni. Hann ritar
m. a. fróðlegar yfirlitsgreinar um
mannfræði, þjóðfélagsfræði, þróun
8
SKINFAXI