Skinfaxi - 01.04.1969, Qupperneq 10

eða reist á slóð sinni sýnilegt tákn af-
reka sinna. Fólk hafi ekki reynzt hafa
þol og þrautsegju til að fást við verk-
legustu viðfangsefnin, svo sem skóg-
rækt og málhreinsun. — Til þess að
halda lífi í félögunum hafi þau víða
horfið að öðrum viðfangsefnum. Hey-
forðabúr, vegabætur, húsbyggingar o.
fl. þ. h. hafi reynzt líftaug margra fé-
laga um mörg ár. Ungmennafélögunum
hafi verið ætlað að hrífa æskulýð lands-
ins úr deyfð og fásinni og skipa honum
í þéttar fylkingar til sífelldrar þátttöku
í framsókn þjóðarinnar. Stefnuskrár-
málin hafi ekki reynzt innihaldslaust
mál. En hvers vegna hefur félögunum
áunnizt svo lítið á sviði þeirra? —
,,Svarið er í fáum orðum það, að ung-
mennafélögin hafa elzt með stofnend-
um sínum og hreyzt eins og þeir“. Til-
lasra Jónasar Þorbergssonar er sú að
skipta ungmennafélögunum x ,,fram-
farafélög" og ,,ungmennafélög“, sem
séu deildir í sömu félagsheild, og ald-
ursamkið á milli sé 25 ár. Tillögur Jón-
asar eru í mörgum liðum og marg-
brotnum, en útkoman var tvímælalaust
ofskipu'agning með tvöföldu kerfi hér-
aðssambanda o. s. frv. Þessi grein Jón-
asar Þorbergssonar er sú ítarlegasta af
umræðum í ræðu og riti, sem farið var
að bera á um þessar mundir. Ástæðan
var sú, að frumherjarnir, sem stofnuðu
ungmennafélagshreyfinguna voru farn-
ir að hverfa að öðrum viðfangsefnum í
hjóðlífinu og allmargir þeirra hugðu
á stórvirki á vettvangi þjóðmála og
stóðu við það. Það var eðlilegt að það
yrði erfitt að finna unga menn, sem
treystu sér að taka við af þessum
þekktu og reyndu upphafsmönnum, og
að nokkur deyfð færðist í félagsskap-
inn að sumu leyti eftir fyrsta vaxtar-
Ólafur
Kjartansson
skeiðið og meðan þreifað var fyrir sér
um nýja forystumenn og ný verkefni.
I september 1919 verða næstu rit-
stjóraskipti, er Jón Kjartansson fer til
Englands. Ólafur Kjartansson tekur
við. Hann hafði verið kennari í Vík í
Mýrdal, en síðan farið til Bandaríkj-
anna og lokið námi í uppeldisfræði við
háskólann í Chigago.
Ólafur ritar ítarlega framhaldsgrein
um skólamál, um alþýðuskóla og ný-
ungar í kennsluháttum í samræmi við
þjóðfélag samtímans. Frá upphafi var
menntun æskunnar eitt að höfuðbar-
áttumálum ungmennafélaganna og
skrif Ólafs voru góður skerfur til þeirra
mála. — I framhaldi af þessu skrifar
Björn H. Jónsson, þá skólastjóri í Vest-
mannaeyjum grein um lýðháskóla á
Suðurlandsundirlendinu og Sigurður
Guðjónsson ritar langa grein um upp-
runa, vöxt og áhrif hinna norrænu lýð-
háskóla. Guðmundur frá Mosdal á um
þetta leyti og lengi síðar gagnmerkar
greinar í blaðinu um heimilisiðnað og
félagsmál.
'A' Helgi endurheimtist
Árið 1920 ber svo til að Helgi
Valtýsson, fyrsti ritstjóri Skinfaxa,
12
SKINFAXI