Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 21

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 21
2. tafla. Ráðlagðar grasfrœblfíndur í holta- og valllendisjarðveg 1907-1930 (Ólafur Jónsson 1930). 1907 kg/ha 1920 1930 Háliðagras 6,3 10,0 14,0 Vallarfoxgras 7,9 12,0 14,0 Sveifgrös 6,3 6,0 4,0 Vinglar 3,2 2,0 2,0 Língresi 4,0 Snarrótarpuntur 1,6 Fóðurfax 3,0 Akurfax L0 Rýgresi 3,2 Hvítsmári 2,0 1,0 Alsikusmári 1,0 Samt. kg/ha 28,5 36,0 40,0 stöðum úr þeim tilraunum voru gerðar tillögur um grasfræ- blöndur annars vegar fyrir mýr- arjarðveg og hins vegar fyrir holta- og valllendisjarðveg (Ólafur Jónsson 1930). Ræktun- arstöðvarnar hlutuðust síðan til um að útvega bændum fræ. Engar frásagnir eru um hvort ráðleggingum þessum var síðan fylgt eftir og hvaða tegundir það voru sem sáð var í raun. í upp- hafi var gert ráð fyrir að í blönd- unum væru fjölmargar tegundir. I fyrstu tillögunum frá 1907 (Búnaðarrit 21. árg. bls. 135, 1907) var t.d. mælt með því að sá blöndu af vallarfoxgrasi, háliðagrasi, sveifgrösum, vingl- um, snarrótarpunti, rýgresi og knjáliðagrasi í mýrarjarðveg en í vall- lendisjarðveginn var knjáliðagrasi sleppt (1. tafla). Tveimur árum seinna var aftur á móti ráðlagt að sá í valllendisjarðveginn blöndu af vallarfoxgrasi, háliðagrasi, sveifgrösum, vinglum, axhnoðapunti, fóð- urfaxi, rýgresi, hvítsmára, alsikusmára, rauðsmára og umfeðmingi (Ársrit RN 5, bls. 56, 1909). Eftir því sem tíminn leið fækkaði tegundunum í blöndunum og há- liðagras og vallarfoxgras urðu ríkjandi. Ólafur Jónsson (1930) gefur síðan upp fræblöndur Ræklunarfélags Norðurlands og S.Í.S. 1930. Eru það væntanlega blöndur sem seldar voru til bænda og þvf fyrstu dæmin um raunverulegan sáðvöru- innflutning. Þá er hlutdeild háliðagrass og vallarfoxgrass í blöndunni orðið um 35% fyrir hverja tegund. Aðrar tegundir voru sveifgrös, vinglar, língresi (tegund ekki tilgreind), akurfax og hvítsmári. Sturla Friðriksson (1954) tók saman hvaða tegundir voru í fræblöndum S.Í.S. 1930-1951, en Sambandið var langstærsti fræinnflytjandinn á þeim árum. Ekki eru gefin upp hlutföll tegundanna í blöndun- um. Nokkrar breytingar urðu á blöndunum á þessu tímabili. Vallarfoxgras, vallar- sveifgras og hávingull voru í blöndunum öll árin en háliðagras vantaði öll stríðsárin og svo aftur árin 1949-1951. Skriðlíngresi vantaði 1945-1951, en var alltaf í blönd- unum áður, og línsveifgrasi var bætt við frá 1949. Upplýsingar um sáðblöndur á sjötta áratugnum (1953-1958) má finna í Hand- bók bænda frá þessum árum. Tegundunum hefur nokkuð fækkað frá fyrri árum en eru öll árin vallarfoxgras, háliðagras, vallar- sveifgras, hásveifgras, túnvingull, háving- ull og skriðlíngresi. Einnig koma við sögu axhnoðapuntur, hvítsmári og rauðsmári sum árin. Erfitt reyndist að finna upp- lýsingar frá sjöunda áratugnum (að vísu var ekki haft samband við sáðvöruinn- flytjendur) en árin 1965 og 1970 voru teg- undirnar þær sömu og á áratugnum á undan (Handbók bænda). Frá 1971 er til nokkuð nákvæmt yfirlit um innflutning sáðvöru að árunum 1978- 1980 undanskildum (Fræeftirlit Nr. 1-6; pers. uppl. frá Aðfangaeftirliti). A þessum árum fækkar tegundum enn frekar og eru vallarfoxgras, vallarsveifgras og túnving- ull meginuppistaða innflutningsins, eink- um síðasta áratuginn (4. mynd). Háliðagras er nær því horl'ið af inarkaði. Túnvingull verður mjög áberandi á árun- um eftir 1970 og var hann fyrst og fremst notaður í uppgræðslusáningar hjá Land- 131
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.