Náttúrufræðingurinn - 1993, Qupperneq 85

3. mynd. Gangur í dyngjubasalt frá Arnardalsöldu við Arnardalsá norðaustan við ölduna.
Gangurinn gæti hafa myndast í tengslum við móbergsmyndanir ofan á dyngjubasaltinu.
A dike in basalt layers from Arnardalsalda shield volcano at Arnardalsá in the north-
east. The dike could be somehow related with the feeding channel of the palagonite
formation on the top of the lavas of the shield volcano. Ljósm. photo Guttormur
Sigbjarnarson.
Álftadalsdyngja (1. mynd b) er mjög
misgengin og rofín. Hún hefur í upp-
hafí verið mjög stór. Lítil dyngja er í
norðvesturhlíðum hennar, yngri en
aðaldyngjan en gæti þó vel verið
mynduð í sama gosi. Eldstöðvar
Álftadalsdyngju eru alveg eyddar
vegna rofs og undirstöður hennar koma
víða í ljós, en þær eru ýmist móberg
eða hraun frá hlýskeiðum. Stór innskot
hafa komið inn í Álftadalsdyngju
meðan á myndun hennar stóð og hafa
þau kristallast með gabbrókenndum
djúpbergseinkennum (Kristinn Alberts-
son 1972). Nú hefur rofið fært þau
fram í dagsljósið. Álftadalsdyngja get-
ur ekki verið yngri en frá næstsiðasta
hlýskeiði en er að öllum líkindum
nokkru eldri. Hins vegar er hún rétt
segulmögnuð, sem merkir að hún er
frá brunhes-segulskeiðinu, þ.e. yngri
en 700 þúsund ára.
Þá er enn ótalin ein dyngja, þ.e.
Arnardalsalda (1. mynd b), sem er á
margan hátt óregluleg. Að vestan og
norðan nær dyngjuhraunasyrpan alveg
að rótum hennar en að sunnan og
austan hvílir hún á móbergssökkli, sem
móbergið í Þorlákslindahrygg leggst
einnig upp að. Norðan við háölduna er
djúp hvilft með móbergskraga í kring-
um, sem hvílir ofan á dyngjuhraunun-
um, svo að þar hefur gosið undir jökli
upp í gegnum dyngjuhraunin (3.
mynd). Arnardalsalda hefur annaðhvort
myndast sem hlýskeiðsdyngja á
móbergslandslagi eða hún hefur mynd-
ast við jökuljaðar á hliðstæðan hátt og
Guðmundur Kjartansson (1964) hefur
lýst myndun Leggjabrjóts á Kili.
207