Náttúrufræðingurinn - 1993, Qupperneq 144

Fjallkjóatal
Hér á eftir er listi yfir alla fjallkjóa
sem sést hafa hér við land til og með
1980 og hægt er að tímasetja og stað-
setja með nokkurri vissu. Faber (1822)
getur fyrstur um fjallkjóa, þegar hann
var hér á landi á árunum 1819-1821.
Hann skaut einn við Mývatn og nokkrar
deilur stóðu um þann fugl á sínum tíma
(sjá að neðan) en sennilega er ekki
annað fært en að taka hann góðan og
gildan. Allmarga gamla hami firá „hafinu
norðan Húsavíkur“ eða nágrenni þess
staðar er þó ómögulegt að staðsetja
nánar. Sjö fuglar eru firá nítjándu öld,
allt glataðir hamir nema tveir fuglar sem
Slater sá 1894. Sleppt er öllum fuglum
sem hugsanlega og örugglega eru utan
núverandi 200 mílna efnahagslögsögu,
svo sem fuglum suðvestur af landinu í
júní 1928 (Nicholson 1928) og fugli rétt
utan markanna í júní 1931 (Longstaff
1931). Einnig er sleppt hópi fugla suður
af Ingólfshöfða 24. júlí 1974, þar sem
athugandi var ekki fyllilega viss um að
greiningin væri rétt (Joiris 1976).
1. Mývatn, S-Þing, 17. júní 1819 (3 ad). Náð.
Faber (1822). Faber náði fullorðnum kjóa við
Mývatn, karlfugli með óvenjulega langar
stélfjaðrir. Þessi fugl var sendur til Kaup-
mannahafnar og var greindur þar sem Lestris
Buffoni á löngum stélijöðrum. Faber var ósáttur
við þessa greiningu, eins og kemur fram á bls.
105 í Prodromus, og taldi að einungis væri um
vætukjóa að ræða, enda hefði þessi fugl verið
paraður venjulegum vætukjóa og verið við
hreiður: „Ich will nichts dagegen einwenden,
daB es vielleicht ein L. Buffoni als eigene Art
geben kann; aber in Island ist sie nicht
vorhanden. Jener Vogel war ein altes Mann-
chen von L. parasitica, mit einer anderen L.
parasitica gepaart...". Hann taldi að sumir
gamlir vætukjóar gætu fengið jafnlangar
stélfjaðrir og hávella. Hantzsch (1905) minnist
á þennan fugl í smáu letri eins og fuglinn og
eggin í Dresden og telur hann ekki með sem
fjallkjóa. Slater (1901) minnist ekki á hann.
Sennilega hefur þetta þó verið Ijallkjói, enda
benda lýsingar á stéli fuglsins til þess, og hann
er greindur sem Buffoni af safnvörðum í Khöfn
og minnst á hann sem „særdeles meget gammel
3“ í Udskrifter af Samtlige Museets Joumaler.
Island og Færoeme. Þessum ham var hent árið
1869.
2. ísland, 1819-1823. Náð (9). E.C.L. Moltke
(stiftamtmaðurá íslandi 1819-1823). Udskrifter
af Samtlige Museets Joumaler. Island og
Færoeme. Skotinn af Moltke. Ham hent 1875.
3. Keflavík, Gull, 8. eða 9. júní 1858. Náð (ad?).
Newton (1863). Engin lýsing á fugli.
4. ísland, fyrir 1860. Náð. Preyer (1862), Newton
(1863). Preyersáham í Reykjavík 1860. Engin
lýsing á fugli.
5. ísland, fyrir 1895. Náð. Benedikt Gröndal
(1895), Hantzsch (1905). Hamur i safni
Latínuskólans.
6. Á sjó, innan tveggja sjómílna undan Langa-
nesi,N-Þing,ágúst 1894.2fúglar. Slater(1901).
Engin lýsing á fuglum.
7. Heimaey, Vestm, byrjun ágúst 1900. Bach-
mann (1902). •
8. Elliðaey, Vestm, 6. ágúst 1900. Bachmann
(1902).
9. „Húsavík", S-Þing, 16. júlí 1908 (3 ZM.
46.356) . Schioler. Fannst ekki í safninu 1986.
10. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur", S-Þing, 1.
ágúst 1910 (3 ZM.46.365). Dinesen. Fannst
ekki í safninu 1986.
11. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur“, S-Þing, 6.
ágúst 1910. 3 fuglar (3 ad ZM.46.367, 3 ad
ZM.46.368, ad ZM.46.369). Dinesen.
12. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur", S-Þing, 6.
ágúst 1910 (9 ad ZM.46.363).
13. „Húsavík", S-Þing, 6. ágúst 1910 (3 ZM.
46.357) . Schioler. Fannst ekki í safninu 1986.
14. „Nord Island", 28. september 1911 (9 ad
ZM.46.364).
15. „Húsavík", S-Þing, 16. júlí 1912 (ZM. 46.
355). Schioler. Fannst ekki í safninu 1986.
16. „Kysten af Nord lsland“, 1. ágúst 1912(9 ad
ZM.46.362).
17. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur", S-Þing, 16.
ágúst 1912. 4 fuglar (9 ad ZM.46.358, 9 ad
ZM.46.359,9 adZM.46.360,9 adZM.46.361).
Schioler/Dinesen.
18. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur“, S-Þing, 8.
ágúst 1913 (3 ad ZM.46.370). Dinesen.
19. Á sjó, „hafið norðan Húsavíkur", S-Þing, 9.
september 1913 (9 immZM.46.366). Dinesen.
20. Á sjó, undan Vestra- og Eystrahomi, A-Skaft,
2. júní 1924. Á. V. Táning (dagbók 2.6.1924).
21. Á sjó, 60°59’N, 22°29’V, 29. maí 1925. Á. V.
Táning (dagbók 29.5.1925).
22. Á sjó, 60°54’N, 23°49’V, 29. maí 1925. 2
fuglar. Á. V. Táning (dagbók 29.5.1925).
23. Á sjó, milli 65°06’N, 11°38’V og 64°43’N,
11 °10’V, 20. ágúst 1927. Nokkrir fuglar. Á. V.
Táning (dagbók 20.8.1927).
24. Hvammstangi,Miðfirði, V-Hún, ll.júlí 1933.
Lack og Roberts (1934).
266