Andvari - 01.01.1945, Side 24

20
Alexandcr Jóliannesson
ANDVARt
maður, er lieim kom, og orti fegurstu kvæði sín um náttúru
íslands, um vorið og sólina og sumarið, og sami hugljúfi blær
hvílir yfir mörgum öðrum ljóðum hans. Hann orti því mjög
sjaldan um baráttumál dagsins eða í áróðursskyni fyrir lífs-
skoðanir. I erfiljóði sínu eftir Þorstein Erlingsson hefur hann
ekki í huga ádeilukvæði nafna síns, heldur hin undurþýðu
kvæði hans uin íslenzka náttúru:
„Þín rödd var svo fögur, svo liugljúf og lirein“,
en hríðar og stormaköst þoldirðu eigi.
Þú lærðir af söngfugli’ í góðviðri’ á grein
í gróanda vaggandi’ á bláhimins degi.
Hans Ijóð áttu huga og hjarta þitt ein.
En hitt voru rómar frá annarra vegi.
Þorsteinn Gíslason hefur vafnlaust orðið fyrir áhrifum frá
nafna sínum og Jónasi Hallgrímssyni uin þýðleik formsins,
þótt gengið hafi sínar eigin slóðir. Hann var mjög vel að sér í
bragfræði og hafði óvenjunæmt eyra fyrir öllum hljómbrigð-
um, kunni mikið af rímum og bragháttum og hafði gaman af
með Hannesi Hafstein að last við skýringar á dróttkvæðum
vísum, þegar Skjaldedigtning Finns Jónssonar var að koma út
(sbr. einnig „Athugaseind um Sonatorrek“ í Lögr. 1933, 1).
Stefán frá Hvítadal sagði, að þegar hann var að undirbúa kvæði
silt Heilög kirkja, hefði hann kynnt sér vandlega háttinn,
hrynhendu, i ineðferð margra skálda, fornra og nýrra, og hefði
sér sýnzt, að Þorsteinn Gíslason færi fegurst og bezt með hann
af yngri skáldum, en Þorsteinn notaði þó sjaldan þenna hátt.
í fyrstu kvæðum Þorsteins (Kvæði, 1893) gætir nokkurra
áhrifa frá Páli Ólafssyni, en hann óx síðan frá þeim. í þessu
’fyrsta safni eru nokkur lagleg kvæði (t. d. „Dálítil saga“:
Upp undan bænum í blómskrýddri lilíð, sem varð alkunnugt
á Austfjörðum), en varla varð af þeim ráðið, að mikils mætti
vænta af hinum unga höfundi. (Þessi kvæði voru ort á árun-
um 1889—1892). — Það var fyrst þegar Noldcur kvæði konni
út 1904 (30 frumkveðin kvæði og stökur og 13 þýðingar), að
Þorsteinn settist á bekk með öðrum góðskáldum. 1920 komu