Andvari - 01.01.1945, Síða 54

50
Meistari H. H.
ANDVARt
Þeir, sem eru málfarssóðar í tali, verða ekki til lengdar mál-
þrifnaðarmenn í riti; þéir hljóta að bugast fyrir samhljómun
eiginnar vanhirðu og aðdynjandi óvanda.
Hér þarf að snúa við. Málþrifnaðarmenn — og það hljóta
allir að vera, sem í raun og veru er annt um íslenzka þjóð-
menningu, — verða nú að taka rögg á sig og þrífa til í málinu
—• líkt og myndarleg húsmóðir þrífur lil í hýbýlum sínum,
svo að ekki falli blettuf á sæmd hennar, og ryður burt öllum
óþverra og rusli. A líkan hátt verða málþrifnaðarmenn að
vera samtaka um að ryðja hlifðarlaust burt óhreinindunum
úr málinu, erlendum slettum og öðrum mállýtum, og þeir
mega ekki liætta í'yrr en þeir hafa unnið bug á undanbrögðum
og fyrirslætti málfarssóðanna, sem ekki mun skorta i þessari
baráttu fremur en í slríði húsmæðranna við óþekku sóðana,
sem ata jafnóðum út fyrir þeim það, sem þær hreinsa.
Meðal undanbragða málfarssóða er það til að telja útlendar
slettur til „eríendra menningaráhrifa“, en ekki þarf mikillar
umhugsunar til að koma auga á, að þess háttar er eklci annað
en fjarstæða. Liklega eru þeir fáir, sem hafa orðið fyrir magn-
aðri áhrifum erlendrar menningar eða flutt þjóð vorri meira
af heilnæmu tagi þeirra en .Jónas Hallgrímsson, og sjálfsagt
enginn, sem betur hefur kunnað að taka íslenzk orð fram yfir
erlend og iklæða erlendar hugmyndir þokkalegum búningi a
islenzku. Fyrir það, að þeir, sem hafa látið sér annast um is-
lenzka menningu síðan á dögum Jónasar, hafa ekki þótzt upp
úr því vaxnir að fylgja dæmi hans, heldur haft til þess ötul-
lega viðleitni, hefur hún auðgazt og íslenzkt mál þroskazt,
og mega það kallast sæmilegar nytjar erlendra menningar-
áhrifa.
Sá er einn fyrirsláttur málfarssóða, að slettur erlendra orða
og orðtækja beri vitni um alþjóðahyggju, en sæmilegur kunn-
ugleiki á þeirri hugarfarsstefnu færir sönnur á hið gagnstæða.
Það er fullkominn misskilningur að halda, að alþjóðasinnai
vilji útrýma þjóðernum, demba þeim saman og sjóða þau nið-
ur í óskilgreinanlegan hrærigraut. Alþjóðahyggja er sprottin
af frjálslyndi, er stafar af víðsýni, og alþjóðasinnar hafa þvl