Menntamál - 01.03.1936, Side 31

MENNTAMÁL
29
skuli verða rakin til synda foreldra og uppalenda1).
Eg vil i þessu sambandi benda lesendum Menntamála
á hina snjöllu og lærdómsríku bók: Svárlientarliga Barn,
eftir Stina Palmborg. I þessari bók er dásamlega tekið
á þeim erfiðu viðfangsefnum skólanna, að leiða meira
og minna vangæf og óknyttasöm börn á skólaaldri inn
á heilbrigðari leiðir aftur.
Hún er snjöll og hárfin, lýsingin á Nonna í Sumarhús-
um í Vetrarmorgunn hjá H. K. Laxness. Auðlegð drengs-
ins í hugmynd og æfintýrum er frábær. En skilnings-
leysi ömmunnar skapar óbrúandi hyldýpi milli þeirra.
Drengurinn finnur þetta. Hann spyr liana með mestu
varasemi, og þegar hann kemur að almesta æfintýrinu,
um kökudiskinn, þá þorir hann ekki að sleppa því yfir
til ömmunnar. Hann óttast að glata því niður í djúpið
milli þeirra og finna það aldrei meir.
En þegar Nonni fer að leika sér, þá sleppir hann allri
varasemi, og þegar amman þá ógnar honum ineð vend-
inum, þá svarar hann óhræddur: „Amma, þú ert ekki
til. Þú ert hara veður í loftinu! Eg er á ferðalagi.“2)
Amman eltir hann. Hún er óveðrið á heiðinni. Hún,
óveðrið, nær honum, og liann verður úti á heiðinni og
deyr. Amman setur hann á rúm sitt og lætur hann fara
að prjóna. En nú er allt fjörið og áhuginn horfinn úr
honum, liann syfjar og segir við ömmuna: „Amma, eg
er afturgenginn,“ og hann geispar.
Og Nonni hafði í rauninni rétt fyrir sér. Hann varð
úti, vegna kaldlyndis og skilningsleysis ömmunnar. H.
K. Laxness er hér skarpskyggn og djúpvitur barnasálar-
fræðingur. Eg vona, að lionum takist að semja marga
gimsteina eins og þennan. Þá mætti vel svo fara, að
1) Sbr. Olof Kinberg: Varför bli Mánniskor brottsliga?
Stockholm 1935.
2) H. K. L.: Sjálfstætt fólk, bls. 249—250.