Menntamál


Menntamál - 01.02.1972, Blaðsíða 26

Menntamál - 01.02.1972, Blaðsíða 26
Meginástæðan til endurskoðunar lífíræði- kennslunnar er ]jó engan veginn, að þekkingar- atriði kennslubókanna standast ekki í Ijósi nýrr- ar þekkingar. Úr ]iví mætti bæta á tiltölulega einfaldan hátt með því að umskrifa viðeigandi hluta námsbókanna. En meðal ýmissa þjóða, þar sem völ hefur verið á nýlegum kennslubókum, í þokkalegu samræmi um innihald við það sem menn vita réttast, hefur verið talin þörf gagn- gerra breytinga á námsefni og kennsluháttum í líffræði og raunar hvers kyns náttúrufræði. Ýmis hrein kunnáttuatriði liafa orðið að víkja af náms- skrá skólanna, enda viðbúið að þau verði úrelt á skömmum tíma, auk þess sem náttúrufræðileg þekking manna er löngu orðin svo fyrirferðar- mikil, að jafnvel langskólagengnir vísindamenn hafa ekki yfirlit um hana nema á þröngu sviði. I>ar sem náttúrufræðikennsla er nú bezt, er lögð áherzla á atriði, sem stuðla að skilningi á grund- vallarhugtökum þeirra vísinda, sem um er fjall- að. Miklu þykir og skipta, að hver nemandi taki virkan þátt í náminu, að tilraunir og sjálfstæðar athuganir komi í stað óvirkrar viðtöku þekk- ingar. Sú námsefnisendurskoðun í líffræði, sem lengst mun nú á veg komin og mest áhrif hefur trú- lega haft, er bandaríska BSCS-áætlunin. Skamm- stöfunin stendur fyrir Biological Sciences Curri- culum Study, sem er stofnun, er um alllangt skeið hefur starfað að nýsköpun námsefnis í h'ffræði í Bandaríkjunum, með útgáfu kennslu- bóka, tilraunalýsinga, kennarahandbóka, viðbót- arlesefnis handa áhugasömum og þroskuðum nemendum m. m. í Bretlandi sér Nuffield-stofn- unin um samsvarandi endurskoðun námsefnis og kennslu í líffræði — og raunar í fleiri náttúru- fræðigreinum. Þessi endurskoðun er nokkru yngri en BSCS-áætlunin, en einnig vel unnin og langt komin. En þótt vitlegt sé og sjálfsagt að styðjast við erlenda reynslu í líffræðiendurskoðun á íslandi, er ekki hægt að þýða erlent námsefni óbreytt á íslenzku. Ein ástæða þessa er vitanlega mismun- ur í skólakerfi, en þessi munur mun vera ein meginástæða þess, að ekki þótti vert að þýða neitt erlent kennslukerfi í þeirri endurskoðun eðlis- og efnaíræðikennslu, sem nú stendur ylir. En vandi líffræðinnar er þarna meiri. Formaður BSCS-stofnunarinnar bandarísku hefur sagt á ]já leið, að jafnfráleitt sé að ætla ungum nemend- um að kynnast lifandi náttúru af lýsingum á ókunnu, erlendu dýra- og plöntulífi, eins og að kenna þeim um einhyrninga, dreka og viðlíka fabúlukykvendi. Þar sem BSCS-kerfið hefur verið tekið upp utan Bandaríkjanna, hefur líka átt sér stað veruleg umskrifun á hlutum námsefnis- ins. Rétt er að hugsa hér til eins atriðis, sem að verulegu leyti er enn óleyst hér á landi, og varð- ar raunar ekki aðeins endurskoðun líffræði- kennslu, heldur alla skipan skérlakerfisins, ]rar sem er mismunandi geta og [jroski nemenda til náms. f nefndarálitinu segir um þetta efni: „Gera verður ráð fyrir því við samningu námsskrár og kennslubóka, og sérlega þó við þjálfun kennara og samningu kennarahandbóka, að hægt sé að kenna námsefnið mishratt og misítarlega eftir Jjroska nemenda. Sjá verður óvenju þroskuðmn og áhugasömum nemendum fyrir námsefni við þeirra hæfi, en ekki er síður mikilvægt, að náms- efnið sé þannig skipulagt, að hægt sé að kenna það lakari nemetidum án þess starfsgetu þeirra og námshæfileikum sé ofboðið." Skipta má meginverkefnum við endurskoðun líffræðikennslunnar í þrjá flokka: (1) Samning nýs lesefnis nemenda: námsbóka, leiðbeininga um verklegar æfingar og vett- vangsnám; og val og útvegun nauðsynlegra kennslutækja. (2) Þjálfun starfandi kennara með námskeið- um og með námsstjórn; útgáfa kennarahand- bóka eða annarra kennslvdeiðbeininga. (3) Trygging þess, að kennarar, sem braut- skrást lramvegis frá Kennaraskóla íslands og Háskóla íslands með réttindi til hffræði- kennslu, hafi vald á meðferð nýs námsefnis. Ekki er gert ráð fyrir teljandi breytingum á þeim námstíma, sem líffræði er ætlaður á námsskrá. í barnaskólum verða hffræði og eðlis- og efna- fræði kenndar sem ein námsgrein, náttúrufræði, en í gagnfræðaskólum (eða eftir 6. bekk grunn- skólans) skiptast greinarnar, m. a. vegna mismun- MENNTAMÁL 20
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Menntamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Menntamál
https://timarit.is/publication/376

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.