Menntamál - 01.02.1972, Blaðsíða 29

áhugi frá skólunum sem réði, hvaða 25 skólar á
landinu urðu tilraunaskólar. Þegar að dreifingu
námsefnisins kom, þótti rétt að láta 25 aðra kenn-
ara fá að kenna verkefnið. Þá var hægt að bera
saman reynslu þeirra kennara, sem námskeiðið
höfðu sótt, við reynslu hinna, sem aðeins liöfðu
kennaraleiðbeiningar og hljómbönd að styðjast
við.
Þann 26. janúar 1971 sendu skólarannsóknir
öllum tilraunakennurum, hvort sem Jreir höfðu
sótt námskeiðið eða ekki, mjög ýtarlega spurn-
ingaskrá. Þar voru kennararnir beðnir að svara
spurningum í sambandi við námsefnið, kennslu-
aðferðir, áhuga nemenda, athugasemdir foreldra,
notkun kennaraleiðbeininganna, notkun hljóm-
bandanna, gagn af kennaranámskeiðinu o. fl.
Þegar búið var að vinna úr þeim rúmlega 30
svörum, sem bárust, var niðurstaðan það jákvæð,
að ákveðið var að gefa út námsefnið í endanlegu
formi sumarið 1971, og að sníða kennaranám-
skeiðin eftir tilraunanámskeiðinu 1970.
Þann 20. apríl 1971 sendi Menntamálaráðu-
neytið bréf til skólastjóra um stundaskrár skyldu-
námsbekkja 1971—72 og tilheyrandi skýringar. í
því bréfi stóð rneðal annars: „Gert er ráð fyrir
jm, að dönskukennslan verði skylda í 6. bekk,
þrjár vikustundir, og auk þess verði skólum
frjálst að kenna greinina í 5. bekk, sem svarar
tveimur vikustundum að meðaltali."
Skal nú vikið að námsefninu , Jeg taler dansk“.
Hin svokallaða „beina aðferð“ í málakennslu het-
ur á seinustu áratugum sífellt verið að breiðast
út og er nú Jiekkt og notuð um heim allan. Þá
fer kennslan eingöngu fram á jni máli, sem læra
;i. Allar munnlegar og skriflegar Jjýðingar eru
ekki aðeins gangslausar, heklur spillandi fyrir
Jjað tungumál, sem verið er að kenna. Þýðingar
sljóvga Jjá máltilfinningu, sem kennarinn reynir
að Jjróa hjá nemendunum. Einkunr á Jjetta við
um byrjendakennslu. Venjist nemandinn ekki
strax á að hugsa á málinu, sem liann er að læra,
en hugsi á móðurmálinu og þýði, Jjá er þýðingin
honum til trafala við málanámið og seinna við
notkun málsins. Sé námsefnið byggt Jjannig upp,
að byrjunin sé nógu einföld og auðskilin öllum
nemendum, Jjá er auðvelt að komast hjá þýðing-
um. Byrjunin verður ennfremur að vera traust-
ur grundvöllur fyrir áframhaldið, sem byggist
ofan á með þeim hraða, sem bezt lientar hverjum
bekk.
Ekki beita allir skynfærunum eins við nám.
Einum þykir bezt að nema einkum með heyrn-
inni, öðrum með sjóninni og þeim þriðja með
snertiskyninu. Sé tekið tillit til þessa alls, þegar
samið er námsefni, verður enginn afskiptur.
Eftirminnilegast verður Jjað, sem lærist eftir öll-
um Jjessum þremur skynleiðum.
Margir hafa haft orð á, að „Jeg taler dansk“
sé nokkuð óhefðbundin kennslubók — enda ekki
bók í venjulegum skilningi, lieldur vinnublöð.
Að mínu áliti eru eftirfarandi kostir við að láta
byrjendum í té laus blöð, eitt og eitt í einu, í
stað kennslubókar:
1. Nemendur geta ekki lesið fyrirfram og þess
vegna ekki tarnið sér rangan framburð á
orðum, sem Jjeir hafa ekki heyrt réttan fram-
burð á. Meginverkefni kennarans í hverri
kennslustund er að fá nemendur til þess að
skilja og nota ný orð og hugtök. Fyrst þegar
Jjví er lokið, fá Jjeir að sjá vinnublaðið.
Vinnublaðið á aðeins að festa í minni Jjað,
sem lærðist í kennslustundinni.
2. Hvert blað vekur eftirvæntingu, þar sem
börnin hafa ekki séð Jjað áður.
3. Nemendur hafa veruleg áhrif á útlit blað-
anna, vegna Jjess að Jjeir taka í raun og
veru þátt í gerð Jjeirra með skrift, teiknun
og litun. Af þeirri ástæðu geta nemendur
kennt sjálfum sér um, ef dönskubókin þeirra
er óásjáleg.
4. Kennarinn getur samið eins mörg aukablöð
fyrir nemendurna og honum finnst nauðsyn-
legt. Hann getur Jíka endursamið blöð úr
„Jeg taler dansk“, ef hann af einliverjum
ástæðum er óánægður með texta eða verk-
efni blaðanna. Þegar kennarinn fellir blöðin
sín inn á milli hinna prentuðu blaða, breyt-
ist ekki heildarskipulagið.
Þegar verkefni eru samin fyrir meðalgreind
börn, eru Jjau of erfið fyrir bekk, sem í eru ein-
göngu börn, sem eiga erfitt með bóklegan lær-
MENNTAMÁL
23