Æskan - 01.07.1969, Blaðsíða 8

MALFRÆÐI — skemmtilegasta námsgreinin mín!
Sérhljóðar
Séi'liljóðarnir skiptast í tvo flokka, granna og breiða sérhljóða.
Leitaðu nú að þeim fremst í málfræðinni þinni og skrifaðu þá
með blýanti inn í karlana. Sumir eru grannir en aðrir feitir, það
eru breiðu sérhljóðarnir.
Nú skulum við rifja upp regluna um granna sérhljóða á undan
ng og nk. Teiknið tvo stóra, gilda kartöflupoka ofan á vörubíls-
palli. Skrifið svo ng innan í þá. Bílstjórinn heitir Magnús og er
kallaður Mangi. Sjálfsagt er að hafa liann við stýrið á myndinni
ykkar. Á bls. 7 í málfræðinni eru mörg orð, sem Mangi á að flytja.
Tökum „a“ kaflann.
„Feitu" sérhljóðarnir komast ekki fyrir á bílpallinum, þegar
ng og nk eru annars vegar. Þeir hlaupa með fýlusvip í burtu.
Grönnu sérhljóðarnir fá aftur á móti að vera aftan á pallinum
hjá pokunum. Það fer svo lítið fyrir þeim. Einhver kallar Manga
í símann rétt áður en hann leggur af stað suður.
Drengur er í símanum. „Hvað vantar þig?“ segir Mangi og er
þungbúinn, af því að liann er að flýta sér. „Má ég fá far?“ er spurt
hinum megin.
Mangi svarar því til, að liann sé með farþega fram í hjá sér,
en að honum sé velkomið að tylla sér aftan á hjá pokunum.
Drengurinn kemur lilaupandi, og af því að „e“ er svo „grannt“
kemst það alveg fyrir hjá pokunum.
Mangi er alltaf að flytja vörur, og í þetta skipti er hann með
hveiti í tveim pokum. Hann er á hraðri ferð, eins og vanalega.
Þá kemur feit stelpa í veg fyrir hann og biður um far. Hann
hristir vondaufur höfuðið: „Það er ekkert sæti laust.“ Hún heitir
„Steinka", og þá skiljið þið. hvers vegna ég vil láta ykkur teikna
hana svona feita: Ei telst til breiðu sérhljóðanna. Steinka deyr
ekki ráðalaus og segir: „Æ, manstu þá ekki eftir Steinunni ömmu
minni, hún sem gaf þér svo oft kaffi og kleinur?“ Mangi starir á
stelpukindina og fer að klóra sér-bak við eyrað: „Jú, hvort ég man
eftir heimsins beztu kleinunum! Jæja, svo gamla konan er þá
amma þín. Ég held, að ég verði að rýma til fyrir þér, úr því að
Steinunn er anmia þín. Steinka situr við liliðina á pokunum og
kann vel við sig, enda ágætlega búin í úlpu og síðbuxum.
Reglan um ng og nk á bls. 6 er lengri: „... . nema uppruni orðs-
ins heimti breiðan sérhljóða." Uppruni hennar Steinku er auðvitað
Steinunn gamla.
Reynið nú við æfinguna og sendið mér faliega mynd af sögunni
og sérhljóðunum. Með fyrirfram þökk.
Ykkar María Eiríksdóttir.
inn upp úr sjónum í lokaspretti rétt fyrir aftan bátinn.
„Sjáðu hann, sjáðu hann,“ hrópaði Miguel, „þetta
er stærsti fiskur sem ég hef nokkurn tíma séð!“
„Þetta er sverðfiskur,11 sagði skipstjórinn, „þeir
geta orðið um tólf feta langir, en mér sýnist þessi
vera mikið stærri."
Þegar þeim loks hafði tekizt að innbyrða fiskinn
var kominn tími til þess að halda aftur til hafnar í
Tocopilla.
„Það hefði verið gaman að geta geymt fiskinn í
heilu lagi, til þess að fara með hann heim og hengja
hann upp á vegg í herberginu mínu,“ sagði Villi, „en
ég er hræddur um að hann myndi fylla út allt plássið
í herberginu," bætti hann við.
304
MM
Svör eru á bls. 334.
&
Gamli afinn og sonarsonurinn
Það var einu sinni fjörgamall
maður sem var orðinn hrumur,
heyrnardaufur og sjóndapur.
Hann sat við matborðið með
syni sínum og tengdadóttur, en
gat varla haldið á skeiðinni og
missti súpu ofan á dúkinn. Syni
hans og konu hans fannst þetta
óþolandi. Þess vegna varð afi
gamli að setjast út í horn íyrir
aftan ofninn. Þangað var hon-
um færður maturinn í leirskál
og heldur naumt skammtað. Þá
ieit hann sorgbitinn til borðsins
með tárvot augun. Einhvern tíma
missti hann skálina ofan á
gólf svo hún brotnaði. Konan
skammaði hann, en hann sagði
ekkert, en andvarpaði aðeins.
Þá keypti hún handa honum tré-
skál fyrir nokkra aura, sem hann
varð nú að borða úr.
Nokkrum dögum seinna þeg-
ar þau sátu inni, kom litli fjög-
urra ára sonarsonur gamla
mannsins með spýtur inn á
gólfið.
„Hvað ertu að gera?“ spurði
faðir hans.
„Ég er að búa til trog,“ a9ði
barnið, „foreldrar minir eiga að
borða úr því, þegar ég verð
fullorðinn."
Maðurinn og konan litu hvort
á annað stundarkorn, loksins
fóru þau að gráta, náðu í afa
gamla að borðinu og létu hann
upp frá því alltaf borða með
sér. Þau sögðu heldur ekker
þó eitthvað færi niður hjá hon-
um.
K. G.