Skírnir - 01.01.1919, Blaðsíða 101
tUtíregnií.
(Skírmr
94
ástæða þess, að mörgum íslendingum er illa við sumar 1/aingarnar,
t. d. á Reykjavíkurlífinu í Vargi í Véum, á þó eflaust eitthvað
skylt við það, að sannleikanum verði hver sárreiðastur.
Það er tí/.ka margra manna, þegar minst er á þessi atriði, að
fara að Idifa á þjóðræknisskorti og ættjarðarástar hjá G. G. og öðr-
um Islendingum, sem á dönsku rita. lteyndar væri nú ekki hundr-
að f hættunni, þó að eitthvað lieltist niður af þessu undanrennuþunna
ættjarðargutli, sem barmafylt hefir íslen/kt þjóðlíf. En þessar ásak-
anir eru ómaklegar. ís'endingarnir hafa aldrei dregið dulur á þjóð-
erni sitt. G. G. telur sig t. d. altaf eiga heirna í Vojmafirðl og
kernur nú til Islands á hverju sumri. Og yms kvæði hans, sem
bir/.t hafa, bera síður en svo vott um kala til eða kæruleysi um Island.
Auðvitað ber etigau veginn að skilja þetta svo, að æskiiegast
væri að íslendingar færu að skrifa á dönsku. Islen/.k tunga hefir
eflaust beðið tjón af burtför þeifra fáu, sem farnir eru. Því að heuni
er þroskaanki 1 hverri þróttmikilli hugsun, sem klædd er hennar
ltoldi. Eu þær hafa komið ekki allfáar frá Islendingum við Eyrar-
suud. Og ef til vill má segja yfirieitt, að sú menniug só ekki full-
vaida. hvaö sem öllum samningum líðttr, sem geti ekki eða fái ekki
að fieyta sér frarn á móðurmáli sjálfrar sín. En er mönnum samt
ekki vorkunti þó þeir leiti af laudi burt, ef þeir þykjast á annað
borð finna í sér einhverja krafta? Leiti þangað, sem lífvffinlegra er
og þroskavænlegra, þótt víðar só reyndar pottur brotinn í þessum
efnum en á Islandi? Eða er það okki skiljanlegt, livaða skoðanir, sem
menn kunna annars að hafa á því, að rithöf. ieiti burtu úr þjóð-
fólagi, sem sjálft vill snúa við þeim bakinu? Þjóðfólagi, þar sem
prentarinn, sem prentar bókina, fær meira fyrir hana, on höfundur-
inn, sent senntr hana, þjóðfólagi, sent ætlar, þegar be/.t lætur, öll-
um rithöf. sínunt og listamöunum til styrktar í nteira en 10 ár
ntinni upphæð en fæst fyrir mánaðarafla eins botnvörpungs. Og
það gæti í þes3u sambandi eflaust verið fróðlegt fyrir hagfræðing
að bera saman mat á ntanngildi og þorskgildi á íslandi það herr-
ans ár þegar það gerist fulivalda konungsríki. Þetta þykir kann-
ske lygilegt, en þó mun ekki líða yfir lesendur þingtíðinda og fjár-
laga af því:
því aldregi var því um Alþingi spáð
að ættjörðin frelsaðist þar.
Annars er það einkonniiegt unt þanu harmagrát, sent hafinu hefir
verið á síðari árum út af »íslenzkunt bókmentum á dönskuí,
að ákúrurnai; hafa allar beinst að skáldunum eiuurn, en ekkert ver*