Jólablað félagsins Stjarnan í austri. - 24.12.1917, Side 58

þeim ekki, en síðan þegar hann var einn saman lagði hanri
alt út fyrir lærisveinum sínum«. Hinar ytri kenningar hafa
verið hjá honum, eins og öllum öðrum trúarhragðahöfundum,
sem endurskin hinnar innri fræðslu. Þær þurftu því æfinlega
skýringa við, ef þær áltu að veila mönnum þekkingu á hinum
andlegu efnum og ekki að eins trú. En hvers vegna gaf hann
ekki öllum kost á því að öðlast hina æðslu þekkingu? Að lík-
indum vegna þess, að hann var á sömu skoðun og hinir trú-
arbragðahöfundarnir, að mönnum með litlum siðferðisþroska
væri blátt áfrarn ekki trúandi fyrir hinni heilögu þekkingu, því
að þekking er vald; þeir gátu misbeitt henni. Að minsta kosti
sýnist sú skoðun eins og skína út úr ummælum meistarans,
þar sem liann segir: »Kastið ekki helgidómum fyrir liunda né
perlum yðar fyrir svín, að þau ekki troði þær undir fólum,
snúist síðan að sjálfum yður og rífi yður sundur« (Matt. 7, 6).
Menn voru árum saman að tileinka sér leyndardómana eða
hina æðri þekkingu í launhelgunum í fornöld. Til dæmis segir
sagan, að spekingurinn Pj'þagóras hafi stundað dulspekisnám í
hinum miklu launhelgum Þebuborgar í lutlugu og tvo vetur,
áður en hann slofnaði hinn fræga dulspekisskóla sinn eða
hálílaunhelgar í Krótóna, á sunnanverðri Ítalíu. Höfundi krisl-
indómsins entist ekki heldur tími til þess að leiða lærisveina
sína í allan sannleika, sökum þess að þeir liöfðu ekki lekið
nægilegum þroska. »Ég hef«, sagði hann rétt fyrir dauða sinn,
»enn þá margt að segja yður, en þér getið ekki borið það að
sinni« (Jóh. 16, 12). Það má þó ef lil vill gera ráð fyrir því,
að hann liafi skýrt þeim frá einhverju af þvi, sem hann vildi
segja þeim, er hann birtist þeim lrvað eítir annað eftir dauða
sinn, »og talaði við þá um það, sem lieyrir til guðs rikis«
(Post. 1, 3), þótt sú fræðsla hafi ekki verið færð í letur.
Pörfin á ytri og innri frcvðsln. — Eins og áður er sagl hafa