Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1924, Síða 77

IÐUNN
Ritsjá.
235
um rétt til. Gamli tímiun er pumbaralegur en tryggur,
siöavandur og flnst veröldin fara siversnandi og verður
oft grimmur og ósanngjarn á yfirborðinu af pví að hann
heldur að hann sé að vernda einhver verðmæti. Hann
verður grimmur eins og móðirin getur orðið grimm, jafn-
vel sú bliðasta að eðlisfari, ef hún heldur barn sitt í hættu
stattj En nýi timinn er léttur og kvikur og í ýmsu ekki
geðpekkur, en hann lætur ekki hlut sinn og hans er sigur-
inn af pví að honum ber að vaxa en hinum að minka.
Nýi tíminn er eins og ungviðið, er á fyrir sér að stillast
og verða settur og taka síðar upp hlutverk gamla tímans.
Þetta mál hefir oft verið tekið til meðferðar af skáld-
unum, og ekki er pað heiglum hent, að bæta par nokkru
við. En taka má pað upp til nýrrar meðferðar sí og æ í
nýju gerfi. Skáldið fer lipurt með efni sitt. Persónurnar
eru skýrt mótaðar og furðu vel sneitt hjá pví, að beygja
pær út af eðlilegri braut í págu hugmyndarinnar, sem
liggur til grundval'ar leiknum. Tilsvör eru yfirleitt eðlileg
og víða hnyttin. T. d. er petta lagleg vörn hjá Björgu
götnlu, pegar tengdadótturinni pykir moldarveggirnir kaldir
og rakir: »Já, gömlu torfveggirnir« (hún kallar pá ekki
moldarveggi), »gömlu torfveggirnir okkar geyma enn pá í
sér kuldann frá vetrinum. En peir gefa okkur líka leifar
af sumaryl, pegar vetrarhríðirnar lemja pá utan. Peir eru
seinteknir eins og gamla fólkið«.
Meira mætti vera af dramatiskum krafti, einkum í lok
páttanna, en á hinn bóginn hygg ég, að lcikurinn sé hvergi
leiðinlegur á leiksviði. Persónur eins og Pura gamla hljóta
alt af að fjörga og reka drungann á dyr, ef hann rekur
inn höfuðið.
í Stormum ■ er lýst árekstri, sem veröur milli atorku-
sams útgerðarmanns og verkalýðs, sem jafnaðarstefnan
hefir náð tökum á. Sennan smá harðnar par til óviðrið
dynur yíir í lok 3. páttar, en 4. páttur er nokkurskonar
eftirspil. Er pað lík bygging og t. d. í »Gjaldprotinu« eftir
Björnson, og má vel fara á leiksviði.
Höf. hefir sýnilega mikinn hug á pví, að halla á hvor-
uga pá stefnu, sem hér eigast við, enda sýnist Baldur, sem