Hlín. - 01.04.1902, Side 35

25
þvert á nióti, því nú s. 1. 20—30 ár hefir öllu farið liér
stórkostlega fram, fremur en áður“ o. s. frv.
Þessu vil eg svara þannig:
1. Þótt allar þær framfarir sem hér hafa átt sér stað
séu að eins 20—30 ára verk, og þótt þær séu allrar
viðurkenningar verðar sem tilraunir til að efla lands-
ins hag, og í sjálfum sér nokkurs vi'ði líka, þá sýnir
reynslan þó, að þær „framfarir" duga lítið til móts
við þörfina. Því að kröfurnar vaxa meira en fram-
leidslan. Af því að „framfarirnar" eru of fínar,
eru meira í því fólgnar að atika 'lífsþœgindin og ktöf-
urnar til þeirra en í því að auka framleiðsluna til að
fullnægja kröfunum með.
2. Því lengur sem landsmenn berja höfðinu við
steininn, eða berjast um upp á lítinn eða engan árang-
ur, því meira þreytast þeir, og því vonminni verða þeir
um árangurinn, en þó allra helzt ef það er satt, að þeir
séu jafnt og stöðugt að tapa.
3. Því fleiri ár sem burtflutningi hér innfædda fólks-
ins heldur áfram i tugum og hundruðum árlega, því
meira fækkar Iandsfólkinu að sjálfsögðu umfram það,
sem annars væri; og jafnframt fjölga og eflast íslend-
ingar vestan hafsins að sama skapi, geri eg ráð fyrir.
og er þá líklegt að þeir megi sín þeim mun meira, bæði
í því að draga hugi vinanna hér heima að sér, og frá
íslandi — ef þeir þá breyttu áhrifum sínum þannig, sem
þeir auðvitað mundu gera af ræktarsemi til landa sinna
hér, ef þeir álitu það vera gustukaverk — og svo í því
að útvega fólki hér rýmilegt fargjald vestur, ef á þyrfti
að halda og það æskti þess, þegar þeim kynni að viið-
ast alveg útséð um framtíð Islands -— sem vonandi
er að aldrei verði. —
Vér hér heima ættum að leggja kapp á það, að