Hlín. - 01.04.1902, Page 38

28
hvort nokkurs sé nýtur, heldur er það hvorki meira eða
minna en Ameríka sjálf. Já, sama landið, sem nú er
fult af auði og allsnægtum, auk þess sem það nú for-
sorgar nálægt 100,000,000 manna. — Og sannat það
að það er aðallega maðurinn, en ekki landið,
sem mestu veldur um það. hve gott er að búa í land-
inu. — Af því að frutnbyggjar landsins kunnu ekki að
hagnýta kosti þess, þá verða þeir nú, nauðugir viljugir,
að lúta yfirdrotnun hinna hvítu manna þar, í einu og
öllu. Það er svo sem auðvitað, að þeir harma forlög
sín, þessir vesalingar, en til hvers er þaðf —- Það er
nú orðið um seinan. — Nú eru þeir eins og ósjálf-
bjarga börn, undir náðarvernd útlendra þjóða, sem
hafa tekið af þeim landið þeirra fyrir svo sem ekki
neitt. — 7Þeir eru því líkt og útlendingar í sínu eigin
föðurlandi. •— Því lík forlög eru eðlilegar afleiðingar
af dáðieysi og skammsýni, og geta beðið hverrar þjóð-
ar sem er (þó hvít sé á hörund), sem vanrækir land sitt
og sínar þjóðfélagslegu skyldur.
Setjum nú svo, að Isiand sé „uppblásið", illviðra-
og „vánkanta" land, eins og það hefir fengið orð fyrir
að vera, samt sem áður tilheyrir því meðal annars hin
ótæmaniega auðsuppsprettulind liafið umhverfis það; sem,
einkum nú seinni árin, — síðan landsmönnutn fór fyrir
alvöru að skiljast það, „að þeir áttu, að þeirmáttu
eiga hafið", eins og skáldið komst eitt sinn að orði,
— hefir velt á land upp stóreflis gullfúlgum í einu, og
oft með tiltölulega lítilli fyrirhöfn, til móts við það, sem
vanalega útheimtist til að ávinna slíkar upphæðir hvar
sem er í heiminum. Svo er nú landið sjálft með öll-
um þeitn margbreyttu „ hlunttindum* , sem hér til-
heyra einstökum bændabýlum, og þeim ekki svo fáum,