Hlín. - 01.04.1902, Side 50

40
Um smérgerðarhús.
Til þess að smérgerð geti orðið svo arðberandi at-
vinnugrein landbúnaðarins liér á landi, sem mögulegt er,
þá er afar-nauðsynlegt að koma á fót srnér-
gerðarhúsum hið alira bráðasta, alstaðar þar
sem því verður við komið, landslags og strjálbýl-
is vegna. En það álít eg vera gerandi alstaðar þar, sem
unt er að flytja saman mjólk eða tjóma úr sem svarar
6o kúm daglega í 4 — 6 mánuði af árinu ; enþóersjálf-
sagt að leggja mikla áherzlu á það, að stíllinn sé sem
stærstur, og smérframleiðslan daglega sem allra mest að
kostur er á. A öllum sh'kum verkstæðum ætti að nota
vatnsaflið ef unt er, sem víðast hvar býður sig hér fram,
af því að það er mikið ódýrara en alt annað hreyfiafl.
í útlöndum hafa menn vanalegast gufuvélar með tilheyr-
andi útbúnaði, því þar er óvíðast kostur á'vatnsafli. En
þær vélar uppsettar með tilh. kosta oftast alt að því
eins mikið og allar aðrar vélar og áhöld til samans, er
útheimtast við smérgerðar. Auk þess er þeim vélum sam-
fara mikill daglegur kostnaður, sem sé eldiviður og 1—2
kaupdýrir menn. Með vatnsaflinu má spara sér mikinn
hlut þess fjár, er gufuvélin o. fl. kostar, og jafnframt
allan þann daglega tilkostnað, sem henni er samfara.
Þar sem vatnsafl er notað sem hreyfiafl, þarf að leiða
vatnið svo til hliðar út frá sjálfu vatnsfallinu, að það nai
ekki til að skemma neitt í vatnavöxtum. Þar sem vatns-
megnið er lítið, má auka það með þvf að girða fyrir
það, svo að þa.ð safnist fyrir fra degi til dags, með því
að það er að eins tiltölulega stuttur tími á dag, sem
það er notað til vinnu. Því hærra sem fall vatnsins er