Kirkjuritið - 01.04.1948, Side 53

PETTER DASS
147
kynntist hann og kvæntist nokkrum árum síðar stjúpdóttur
prestsins, Margrete Andersdatter. Árið 1673 prestvígðist
hann og gerðist aðstoðarprestur í Nesne-sókn, sem einnig
er í hinu víðlenda Alstahaug-prestakalli. Bjó hann við sult-
arlaun á þessum fyrstu prestskaparárum sínum og átti við
mikla fátækt að stríða.
Stórum bötnuðu þó kjör hans, er hann varð prestur í Nes-
nesókn árið 1681, og þó einkum eftir að hann var skipaður
sóknarprestur í Alstahaug-prestakalli átta árum síðar, en
Það var víðlendasta og tekjumesta prestakall norðan Dofra-
fjalla; voru tekjumar að miklu leyti tíund af fiski (skreið),
ar seldur var kaupmönnum í Björgvin.
Gerðist Peter Dass nú einnig héraðshöfðingi mikill og
athafnamaður norður þar. Hann fór ósjaldan sjálfur með
fiskflutningaskútu sinni til Björgvin, og má geta, nærri,
að honum hafi verið mikil tilbreyting og andleg hressing
að þeim ferðum, því að Björgvin var þá bæði um margt
aienningarmiðstöð, og heimsborgarablær eigi lítill á lífinu
i þeirri mannmörgu verzlunar- og siglingaborg á þeirra
thna mælikvarða.
Varð Petter Dass brátt stórauðugur maður, en jafn-
framt, að dómi samtíðarinnar, góðgerðasamur mjög og
gestrisinn að sama skapi; prestsetur hans var einnig í þjóð-
braut á skipaleiðum, rétt við rætur „Sjösystra-tindanna
tignarlegu og frægu, og má því geta nærri, hvort eigi hafi
°ft gestkvæmt verið á höfðingjasetrinu, og húsráðanda efa-
laust vel að skapi, jafn þjóðlegur og hann var og mann-
blendinn. Sem dæmi um höfðingsskap hans og örlæti er
Það í frásögur fært, að hann hafi á hörðu árunum 1696—
Þá er uppskerubrestur varð norðan fjalla í Noregi,
gefið fátækum á Hálogalandi kom svo mörg hundruð tunn-
um skipti. Á hinn bóginn stóð hann fast á rétti sínum,
að skilningi og sið þeirrar tíðar kirkjulegra höfðingja eigi
síður en veraldlegra, enda naut hann óskoraðrar virðingar
sóknarbarna sinna og varð ástsæll af þeim fyrir margra
hluta sakir.