Kirkjuritið - 01.06.1972, Page 10

— Hvað felst í orðinu sálmur að
þínum dómi — og þeirra manna,
sem vinna að útgáfu sálmabókar,
líkt og nú hefur gerzt? Hvar eru
mörkin milli sálms og annars kveð.
skapar?
— Þegar um sálma og veraldleg-
an kveðskap er að rœða, þá má
nú heita, að mörkin séu œrið glögg
og ekki um að villast. En það gegnir
dálítið öðru máli, þegar um er að
rœða sálm og andlegt Ijóð. í raun
og veru er þar vandamál, sem hver
einasta sálmabókarnefnd verður að
glíma við, — að draga mörkin þar
á milli. — Eins og þér er kunnugt er
sálmhugtakið hjá Englendingum og
Þjóðverjum bundið við Davíðssálma
eina. En þessu er á annan veg farið
hjá okkur Norðurlandabúum. Eng-
lendingar kalla sálmana yfirleitt
„hymns" eða lofsöngva. Þjóðverjar
kalla þá aftur „Kirchenlied", kirkju-
Ijóð, en við notum orðið sálmur um
allt, sem við tökum í sálmabœkur,
þótt að sjálfsögðu fái þar ekki rúm
nema örlítið brot af öllum þeim sálm-
um, sem ortir eru. Mér virðist sem
þetta sálmahugtak hafi rýmkazt mjög
mikið í seinni tíð, að tekið hafi verið
inn miklu meira af andlegum Ijóðum
í sálmabœkur, sem komið hafa út
á síðari áratugum heldur en sálma-
bókarnefndir gerðu í fyrri daga. Þó
virðist mér sem Þjóðverjar hafi mjög
spyrnt við fótum í þessu efni með
nýju sálmabókinni sinni frá 1950.
Já, hvar eru mörkin milli sálms og
andlegs Ijóðs? — Ég verð að segja,
°ð ég á mjög erfitt með að draga
markalínu, og ég held, að það hafi
flestum reynzt, sem hafa eitthvað
fengizt við þetta. Og sálmabókar-
nefndir, sumar, eru dœmdar of þröng-
sýnar fyrir það, að þœr vilji ekki
taka inn andleg Ijóð og aðrar aftut
gagnrýndar fyrir hitt, að þœr taki
inn of mikið af andlegum Ijóðum-
Ég býst nú við, að þessi sálmabókar-
nefnd, sem starfaði nú seinast, verði
fremur gagnrýnd fyrir það, hvað hún
hefur fellt mikið niður af andlegam
Ijóðum úr sálmabókarfrumvarpinu fra
1945, Ég hef aðeins orðið var við
það.
Mín skoðun er þessi: Sálmur þarf,
ef vel á að vera, að hafa stoð í Heil'
agri Ritningu. Og meðal beztu sálma,
sem ortir hafa verið á liðnum öldum,
eru einmitt sálmar, sem ortir hafa
verið út frá Davíðssálmum og ritum
Nýja testamentisins og einstökum
ritningargreinum þaðan. Sálmurinn er
sungið evangelíum, sungin játning,
sungin bœn. í sálmi verður að heyr-
ast hjartsláttur trúarinnar. Hann verð-
ur að fela í sér mátt, er lyftir manns-
sálinni frá hinu hversdagslega ^
hœstu hœða. í sálminum talar söfn-
uðu rinn og einstaklingurinn við Guð,
lofar hann og þakkar honum. Hinn
breyski og brotlegi játar þar syn^
sína og sekt frammi fyrir hinum fu^'
komna, almœttinu, alvizkunni. Sálm-
ur á að bera einkenni alvöru og ha-
tíðar, og ég vil bœta við: Hann á a^
vera einlœgur, látlaus, að sjálfsögðu
á góðu máli, en um leið laus við alla
mœrð og óþarft orðskrúð. Sálmur ger'
ir ávallt kröfu til þess að vera sannun
Nú, en hvað þá um andlega
ið? Að hverju er það frábrugðið?
Ég hef tekið það fram áður, að þa^
er erfitt að svara þessu, en að minn1
104