Kirkjuritið - 01.06.1972, Qupperneq 12

gaman að taka það fram, að það
voru Norðmenn, sem urðu ó undan
okkur að taka upp þetta yndis fall-
ega trúarljóð. Það var með nýnorsku
sólmabókinni 1925. Hins vegar er það
nú mín skoðun, að það Ijóð verði
aldrei notað við almennan safnaðar-
söng, en við hátíðleg tœkifœri gœti
það komið að notum, og það gœti
farið mjög vel á því. Nú, ég get líka
bœtt því við, að I nýju sálmabókinni
eru meira að segja tekin upp tvö
vers úr Lilju Eysteins Ásgrímssonar.
Það hefur ekki verið gert fyrr. í sálma-
bókarfrumvarpinu frá 1945 er auk
þess einn Maríusöngur, „Heyrðu,
hjálpin skœra", prýðilega ortur. En
við gátum ekki, sálmabókarnefndin,
fallizt á að halda honum. Okkur
fannst of mikið kaþólskubragð að
honum til þess að við treystumst til
að hafa hann í bókinni.
— Er til lag við „Heyr, himna
smiður"?
— Jú, Sigvaldi Kaldalóns samdi
lag við þann sálm. Og ég hef heyrt
hann sunginn, heyrði Eyþór Stefáns-
son á Sauðárkróki einu sinni flytja
hann ásamt sínum kór á Hólum, þeg-
ar þar var hátíð. Hann er gullfallegt
trúarljóð.
— En hve lengi hafa íslenzkir
sálmar verið sungnir við helgihald á
(slandi?
— í kverum Marteins og Gísla eru
engir íslenzkir sálmar. Þar eru ein-
göngu þýddir sálmar. En með Guð-
brandi koma hins vegar fram nokkrir
sálmar. Páll Eggert Ólafsson, doktor,
sem hefur nú manna mest rannsakað
þetta tímabil, kemst að þeirri niður-
stöðu, að það muni vera tíu til tutt.
ugu, líklega þó nœr tíu, íslenzkir
sálmar í Guðbrandssálmabók. 09
sumir höfundarnir eru kunnir. Hann
vill ekkert fullyrða um þetta, vill ekki
draga endanleg mörk, en hefur þ°
fœrt sönnur á um tíu eða tólf sálmö-
Og meðal höfunda eru Einar í EY'
dölum og Magnús prúði kunnastm
— Nú, slðan bœtist svo við í annarri
útgáfu bókarinnar 1619. Þar kemar
Fellsaxlar-Bjarni fram með „Heyr
mln hljóð" — og fleiri. Þar kemrjr
Ólafur 1 Kirkjubœ, sonur séra Einars.
En það skal tekið fram hins vegaÞ
að langsamlega yfirgnœfandi fjöld'
þeirra sálma, sem sungnir eru
ölö
af öld á íslandi, eru þýddir sálman
mest þýzkir sálmar, — þegar fram
í sœkir, lengra dálítið, danskir sálm"
ar, — auk nokkurra latneskra sálmö'
sem alltaf eru sungnir. Mér þykir rétt
að taka það fram, að það er ekki
fyrr en á ofanverðri nítjándu °l
með sálmabókinni 1886, sem frum
samdir íslenzkir sálmar verða í meirl
hluta. Svona seint gekk þetta.
— Þá er reyndar þegar Ijóst, hvu
lík erlend áhrif hafa verið í þessU
efni. Hér hefur helgihald náttúrleg0
verið með sama sniði og tíðkaðist
nágrannalöndum.
— Já-já. Frá Þýzkalandi um Dan
mörku til okkar, þar er farveguri1111
að
hef
alveg tvímœlalaust. Þar af leiðir,
sömu sálmar eru notaðir. Og ég
veitt þvl athygli, að svo og svo mm'
af þýðingum þýzkra sálma eru ger
ar eftir dönskum þýðingum. Það
náttúrlega léttara, sálrnaþýðendum1
réðu betur við það. .
— Þá komum við að stœrstu sti
um í íslenzkri sálmasögu. Þar á
106