Kirkjuritið - 01.06.1972, Síða 91

Bemhard hinn helgi, sem var
^sta stórmenni kirkjunnar í sinni
^omtíð (fyrra hlufa 12. aldar), réðist
Qrkalega gegn allri kirkjulegri list
°9 krafðist algerrar nektar kirkjuhús-
anna. Taldi hann allar myndskreyt-
'n9Qr óhœfar í kirkjum, en var þó
v®gari gagnvart dómkirkjum, vegna
Pess, að hann taldi þar koma svo
í^^rga ólœsa og menntunarsnauða.
, pessu fólst þó óbein viðurkenning
9agnsemi mynda. Þrótt fyrir hið
^ikla óhrifavald hans og óköfu bar-
attu, tókst honum ekki að afla stefnu
Slnn' í þessu móli verulegs fylgis.
, seinni hluta 12. aldar var annað
°rmenni uppi, sem tók í sama
en9, þótt hann vœri öðruvísi og
i eins öfgafullur. Það var Frans-
S Us hinn helgi. En líkt er um hann
l , se9ja og helgan Bernhard, að
rQtt fyrir geysileg óhrif hans, nóði
fSssi kenning ekki varanlegri fót-
U' þótt hún hafi vafalaust sí“
^rif og |if| ófram með öllum kyn-
s|°ðum.
**a*to#o™erm skiptust um þetta
sk? ^an9endur Kalvins rifu allar
^ eytingar úr kirkjum sínum og kölk-
óh^ ^<"er ^v'tar- ^n Láther og flestir
^angendur hans létu skreytingar
|j Vera að því leyti, sem þœr
dv uU U e^a staddu „hjóguða-
þ Vn °9 „villulœrdóma".
^Vrir þessi tvö viðhorf hefur
bQrg6^^0 kirkjan aldrei varpað fyrir
rttun s^reytirrgum kirkna og kirkju-
aðr ° ^'nsve9Qr gerir hún meira en
kir^ kirkjudeildir af þvi, að gera
nútí^ S,ínar °9 kirkjuskreytingar í
nutimanum virðist stefnan sú,
einkum meðal mótmœlenda í Norður-
Evrópu, að hafna skreytingum. Sú
stefna byggir þó fremur ó viðhorfum
tízku en trúar. Tízkan krefst „einfald-
leika" eða svipvana fegurðar, en
hafnar þeim skreytingum, sem gleðja
augu almennings. Svo virðist, sem
aukin tölvísi og tœkni fari saman
við þverrandi ímyndunarafl og hug-
sjónir.
Enginn vafi er ó því, að þessi
stefna kailar yfir sig afturhvarf til
meiri fegurðar og þó verða hinar
„einföldu", auðnarlegu kirkjur
skreyttar eftir smekk þess tíma.
Hinn almenni óróður nútimans fyrir
einfaldleika í þessum efnum, er ekki
eingöngu runninn af „andlegri" rót.
Hann er stundum sprottinn af skorti
ó fegurðarskyni, stundum af skorti ó
sólfrœðilegum skilningi og stundum
aðeins flótti fró þeim vanda, sem
við er að fóst í sköpun helgrar listar.
Almennt talað hcefir þessum hlut-
um ekkert annað en það, sem fagurt
er, hvort sem það kemur fram í ein-
faldleik eða fjölbreytni. En efnislegt
verðmœti þeirra hefur óvallt farið
eftir efnahag þeirra, sem lögðu grip-
ina til og svo mun óvallt verða.
Vafalaust verða þessi tvö sjónar-
mið œvinlega að verki í kirkjunni.
En óþarft er að lóta þau berjast um
yfirtökin, ef þess er gœtt, að tilgang-
ur kirkjulistar er ekki só, að vera
augnayndi þeirra, er kirkjur skoða,
heldur túlkandi þeirra sóluhjólplegu
sanninda, sem þar eru fram flutt.
(framhald)
185