Kirkjuritið - 01.09.1973, Side 39

^e9ðun, þá virðist grundvallarsetn-
'n9'n skiljanleg út frá sjálfri sér. [
jrúarlegu samfélagi sínu á hinn rétt-
láti Qð lifa á réttlœti sínu. Það er satt,
Qð góð samvizka er sem daglegt
eimboð til veizlu. Heilbrigður móral-
ismi, sem heldur góðri samvizku, en
ellur ekki niður í sjálfsréttlœtingu,
eldur sínum rétti innan sinna endi-
^arka. Hann stendur á hœrra stigi
®n syndajátning, sem ekki er knúin
^ram af ástandi hins sundurkramda
|arta, heldur lítur á sig sem dyggð
a9 er því ; reynd móralismi, sem
e Ur þrengt sér inn í sjálfa frelsun-
artrúna. Jafnvel í Jobsbók og I Sálm-
nurn skírskota guðrœknar sálir til
ettlcetis sins gagnvart Guði.
n móralisminn fullnœgir ekki hinni
g|Upu trúarlegu þörf. Hann tekur ekki
., a skiptinguna, skerpingu hug-
Q°nar'nnar né háleita hugsun um
t ' ^ann ^eldur sér á milli þessara
ls ^ia hátinda. Móralisminn kreist-
p. ' SUndur til dauða milli réttlœtis
esk rCe^unnar °9 trúarinnar á himn-
te a.n Fáður Jesú Krists. Innileiki sið-
ar| !S^rofunnar neðan frá og hátign-
°rðlð ' 9u^struarinnar °fan frá hafa
1 hcettuleg öryggi móralismans.
m leið og Job skírskotaði til rétt-
QugS S'ns' ax stórfengleiki hátignar
að h ^r'r i1u9si<otssianum hans, svo
6jns ann áiaut að segja: Ég hafði að-
nú h Um ut fra or^rami' en
veq et'r au9a mitt litið þig. Þess
í <-j, ?.a tei< e9 °rð mín aftur og iðrast
Uttl °9 ösku.
ur s^ m'^u meir yfirþyrmandi en und-
heim°PUnar °9 sogu' œgiiegri en al-
gnýrSlns Þögli óendanleiki og brim-
ilfsstraumsins er heilagleiki
Guðs. Guð er miklu strangari og nœr-
göngulli en oss hefir dreymt um, jafn-
vel á björtustu augnablikum lífs vors.
Hafi einhver fundið fyrir eyðandi eldi
Guðs, þá gleymir hann honum ekki,
hversu lágt í mold, sem hann er
lagður eða upp lyft í hœstu hœðir
sœlunnar.
Fyrst og síðast var það kirkjan,
sem ávaxtaði náðina. En náð Guðs
var ekki skilin eins og Páll og Ágúst-
ínus skildu hana, út frá œðstu hlið-
stœðum hins siðferðilega samlífs, það
er frjáls fyrirgefning Guðs og per-
sónuleg miskunn hans gagnvart sál-
inni. Það var kirkjan, sem ráðstafaði
henni. Hún hafði af miklum forða að
miðla. í sakramentum og alls konar
guðrœkilegum siðum og helgiverkum
hlaut einstaklingurinn sinn hlut af
þessum kirkjulega forða, ríkulega eða
sparsamlega, og út frá eign verð-
leikum. Það gat verið í töfrakenndu
formi, en einnig I andlegu formi.
Grófasta afleiðingin af þessu varð sú,
að aflausnarnáðin var seld gegn stað-
greiðslu, og var tryggð svo langt sem
að leysa kaupandann, ekki aðeins
frá refsiákvœðum kirkjunnar, heldur
einnig hér og handan þessa lífs.
í Englandi og í Frakklandi — þar
sem hreinsun kirkjunnar og frelsun
undan harðstjórn Rómar yfir sálum
og peningum virtist bezt undir búin,
I Bœheimi, Þýzkalandi og annars
staðar, voru settar fram kröfur um
almenna biblíulega og evangeliska
siðabót. Voldug raust Lúthers veitti
nýjan kraft hinum mörgu siðbótar-
kröfum. En það, sem varnaði honum
sálarfriðar, var fólgið í œðsta sjónar-
miði raunveruleikans: Verðleikunum.
229