Kirkjuritið - 01.04.1976, Síða 42

vötnunum fannst mér á engan hátt
neikvæður heldur að öllu leyti til góðs.
Fólk lærði að skilja og meta hvert ann-
að þrátt fyrir hin ólíkustu viðhorf.
Við lifum á tímum þar sem bróður-
leg samskipti fólks af ólíkum skoðun-
um og menningarerfðum eru ekki að-
eins æskileg heldur lífsnauðsynleg. Ég
er því sannfærður um að ekumeniska
hreyfingin á mikilvægu hlutverki að
gegna í framtíðinni, ekki aðeins til að
auka skilning milli ólíkra viðhorfa inn-
an kristninnar heldur einnig milli ólíkra
trúarbragða. John Cogley, ritstjóri The
Center Magazine í Kaliforníu tekur
þetta efni m. a. til meðferðar í bók
sinni Religion in a Secular Age sem út
kom 1968. Þar bendir hann á að von
mannkynsins sé einmitt í því fólgin að
hægt verði að sameinast um þann
kærleiks- og bræðraboðskap sem sé
kjarninn í öllum hinum stærri trúar-
brögðum. i formála þessarar sömu
bókar sem skrifaður er af sagnfræð-
ingnum alkunna Arnold Toynbee er
jafnvel enn fastar tekið til orða um
nauðsyn þessa gagnkvæma skilnings
og bróðurelsku. Ég hef það á tilfinn-
ingunni að þessir ágætu menn meti
ástand og þarfir yfirstandandi tíma
ekki síður rétt en þeir sem segja vilja
allri blendingstrú stríð á hendur í nafni
hreinnar trúar. Af þessum sökum finnst
mér herkvaðning séra Heimis hafa ver-
ið ógreiði við samtíðina. Með meiri
hófsemi í málflutningi hefði hann get-
að áunnið meira, vakið til umhugsunar
án þess að efla flokkaríg og fordóma.
VI.
Tilveruguðfræðin hefur óneitanlega
markað sín spor í guðfræðilegri hugs-
40
un og þróun á 20. öldinni. En hver er
staða tilveruguðfræðinnar á líðandi
stund? Hvað um framtíð hennar?
Ég hef víst látið á mér skilja að ég
telji tilveruguðfræðina vera að úreld-
ast. Orðrétt sagði ég: „Tilveruguð-
fræðin úreldist óðum eins og hvert
annað tískufyrirbæri."
Sumum þykja Andarrímur góðar en
öðrum ekki. Greinilegt er að séra
Heimi finnst að þarna hafi ég ekki
kveðið nógu fagurlega. Engu að síður
er ég sannfærður um að ég fór ekki
með staðlausa stafi.
Það er smekksatriði hvort menn
sætta sig við orðið tískufyrirbæri í
sambandi við guðfræðistefnur. Óhaett
mun þó að fullyrða að allar guðfræði-
stefnur eru börn sinna tíða. Þær eiga
sín tímaskeið. Þær koma og fara eins
og kynslóðirnar sem þær fæðast af-
Þar með er ekki sagt að þeirra sjái
engan stað framar. Hver guðfræði'
stefna er notuð sem viðmiðun þegar ný
stefna tekur við. Hver ný stefna er
viðbragð nýrrar kynslóðar við nýjum
aðstæðum og gegn hugsunarhætti sem
hún telur ekki lengur tímabæran. Guð-
fræði Karls Barth var t. d. andsvar
hans við frjálslyndu guðfræðinni sem
hann óx upp í en sem fullnægði honum
ekki lengur. Á óbeinan hátt lifði Þvl
frjálslynda guðfræðin áfram í 9U®'
fræði Barths að því leyti sem hin nýja
stefna ákvarðaðist af gagnrýni á hinm
fyrri og róttæku fráviki frá henni.
Hið sama gildir um tilveruguðfrasð'
ina. Hugsun tilveruguðfræðinga ®in'
kenndist m. a. af gagnrýni á eldn
stefnum sem þeir tóku neikvæða aí'
stöðu til. Það sem mér finnst benda
til að blómaskeið tilveruguðfræðinna'