Jörð - 01.02.1940, Page 14

Heimsókn til Einars Jónssonar
IÞETTA sinn komum vér
aðeins í vinnustofu snill-
ingsins — höfíSum aldréi
séS hann sjálfan fyr. Húsbónd-
inn tekur oss með þeirri hjart-
anlegu, látlausu alúÖ, sem ósjald-
an auÖkennir yfirburSamenn.
Hann kynnir oss konu sína,
danska aS uppruna: ,,Þetta er
minri elskulegi förunautur — frá
því er hún var 17 ára.“ í vinnu-
stofunni er ,,fullt“ af líkneskj-
um og hækkuÖum lágmyndum.
flest nýlcga steypt í gips, sumt
eldra. Stærsta myndin er stór-
eflis líkneski, huliÖ, enn í leir.
Vér lítum á myndirnar. Þarna
er mikið likneskjukerfi: andinn
slítur hlekki sína og steypir farg-
inu fram af sér. Þarna er upo-
hleypt lágmynd, sem heitir Al-
eigan: öldruð kona þrvstir smá-
barni að barmi sér með örvænt-
ingarafli. þegar ,,Grýla“ ætlar að
hirða það, en raunar er „barnið“
trúin — og á næstu grösum eru
riddarar lífsins, reiðubúnir til
hjálpar, ef á þá er kallað. Þarnn
situr Jakob litli svo að segja á
háhesti Esaús bróður sins — og
fer vel á með þeim. Jakob er
svo fallegur og vel vaxinn, barns-
legur og yfirburðalegur í senn.
í mynd þessari má sjá fagra og
sanna mynd af afstöðu guðs-
barns og skepnu í manninum —-
þegar hann hefir fitndið sjálfan
sig. Oss verður starsýnt á konu-
12
líkneski: sýnist, að þar muni
húsfreyjan sjálf hafa verið fvr-
irmvndin. Það stafar af því kyr-
lát tign, sem minnir á Thorvald-
sen. Höfundurinn staðfestir hug-
mynd vora um fyrirmyndina.
Við hinu síðara, sem vér höf-
um einnig haft orð á, svarar
hann: „Eg elska Thorvaldsen.“
Vér tökum nú að spyrja hann
um álit hans á takmörkum og
aðferðum listar. Hann hefir auð-
vitað látið verkin tala skýru máh’
um það — að því er hann sjálf-
an snertir. En margmáll um þau
efni ér hann ekki. „Mín skoð-
un“ er viðkvæði hans í þeirri
umræðu — og það er einkenni-
legt um það orðtak, að það hef-
ir tvær alveg gagnstæðar þvð-
ingar í málinu — eftir því.
hvernig það er sagt — (er m.
ö. o. nokkurs konar íslenzk kín-
verska!). í munni Einars Jóns-
sonar lýsir það hinu sama og al-
úð hans við ókunnan gest: hjart-
anlegu lítillæti. „Þetta er svo
mikið smekksmál“, segir hann,
— en svo liggur við, að hann
gleymi sér sem snöggvast. þvi
hér er komið nærri hjartarótum
manns, sem er í nánustu tengsl-
um við sanna list. „Mér finnst
annars“, heldur hann áfram.
„smekkurinn nú á dögum bera á
sér ýms sjúkleikaeinkenni. Það
er meðal margra einkenna um
sjúkan aldaranda. Kynslóðin
JÖRU