Syrpa - 01.09.1911, Blaðsíða 7

CLAUDE GUEUX.11
Eflir VICTOR HUGO.
yrir mörgum árum var maöur
í Parísarborg, sem hét Claude
Gueux. Hann var daglaunamaður
fátækur og bjó meö stúlku sinni og
barni þeirra. Eg segi hvern hlut í
sögu þessari eins og var og læt les-
arana sjálfa um aö finna merg máls-
ins í henni.
Claude var verkmaöur góöur, ötull
og lagvirkur. Hann var illa aö sér,
þótt hann væri vel af guÖi gefinn.
Hann var hvorki læs né skrifandi,
en góða greind haföi hann.
Þaö var einn vetur, að liann varð
atvinnulaus. Heimili hans varð
bjargþrota; ekkert til að bíta eða
brenna. Þá stal hann. Þaö gerir
ekkert til hverju hann stal eöa hvern-
ig hann fór aö því. Það er alt og
sumt, aö það var hlýtt hiá honum í
þrjá daga á eftir, og björg henda
konu og barni, og þar með fangels-
isvist fyrir sjálfan hann í 5 ár.
Hann var. fluttur til Clairvaux.
Það var munklífi fyrrum, en er .nú
fangelsi, og munkaklefarnir, sem
fyrrum voru, eru nú glæpamanna-
kompur og altariö helga gapastokk-
ur. Þetta þykir nú sumum mönn-
um framfarir og balda þeim í þessu
horfi þegar þeir eru aö gaspra um
framfarir. En hverfum aftur að
sögunni.
Þegar Claude Gueux kom í fang-
elsisvistina, var hann haldinn i
myrkraklefa á næturnar, en vann í
einni af verkstofum fangelsins á
daginn. Hann var alvörugefinn og
dagfarsprúður í fangelsinu, eins og
sómir heiðviröum og ráövöndum
mamni slíkum, sam hann var, áöur
en hann bendlaði þjófsnafninu viö
sig. Hann var ennis breiður og
eunis hár, og ennið farið að rákast,
þótt ungur væri. IláriÖ var þykkt
og svart og farið að hærast; augun
voru góðleg, á stundum blíð og hlý-
leg eins og í barni; brýrnar vel
hvelfdar og hakan stór og þótta
svipur dálítill um manninn. Styzt
af að segja þaö sópaöi mikið að
manninum. Lesarinn fær nú að
heyra, hvað þjóðfélagið gerði við
hann.
í fangelsinu, sem Claude var í,
var verkstjóri, þ. e. a. s. einskonar
aðal-umsjónarmaður á t'angastofun-
um. Hann var strangur og harð-
leikinn, svo að tíðum lá við, að
keyrði fram úr heimildum hans,
stundum var hann aptur með glensi
og gamni við fangana. Hann var
einþykkur í lund fremur en stað-
lyndur, og tók ekki fortölum neins
manns jafn vel ekki sjálfs sín. E.kki
er að efa að hann var góður faðir og
eiginmaður, en slíkt er skj’lda og
engin dvgð. Hann vareinn afþeim
mönnum, sem ekki hafa geðlipurð
til að bera eða samúð, sem eru gerðir
einsog úr stokkum og steinum, kom-
ast ekki við af neinum hugsjónum og
verða ekki fangnir af tilfinningum.
Astríðan er freðin hjá þeim hatr-
ið máttlaust og geðsmunirnir funa-
lausir. Þeir ná aldrei móð í sig, því
sálir þeirra eiga sér ekkert hita-
magn. Það sem mest bar á í skap-
ferli verkstjóra var þrályndi. Hann
þóttist af því að vera þrályndur og
líkti sér við Napóleon.
Það er missýning, sem margan
hendir, að halda í fljótu bragði að
þrái sé Sama og að vilja, þó skils-
munurinn þar á milli sé álika og
milli kertaljóss og kvöídstjörnunnar.
i) Hann var tekinn af í Troyes 8. júní 1832.