Syrpa - 01.09.1911, Blaðsíða 35

DÆTUR ÚTILEGUMANNSINS.
Afkomendur útilegumanna í Ódáöahrauni flytja til Ameríku
í byrjun vesturfarahreyflngarinnar á Islandi
stuttu eftir 1870.
NÝ ÚTILEGUMANNA SAGA
eftir handriti
Gamla Jóns frá Islandi.
FORMÁLI.
Æfintýr það, sem hér birtist í fyrsta sinn fyrir sjónum almennings og
nefnt er „Dætur útilegumannsins", komst eg yfir af nokkurskonar tilviljan,
fyrir rúmu ári síðan. En af því mér fanst það nokkuð nýstárlegt, þá réð eg af
að færa það í letur. Það er eiginlega tvent, sem það sýnir og sannar að er
til og getur átt sér stað, þrátt fyrir alla vantrú fólks á þesskonar málum, það,
að draumar manna séu ekki ætíð eintómt rugl og að þeir konti oft bókstaf-
lega frani og hitt, að það ha'fi verið til og séu enn til útilegumenn á Islandi.
Um gildi sögunnar aö öðru leyti hefi eg ekkert að segja. Það getur hver
dæmt um það eflir eigin vild.
Með óskum beztu til þeirra, sem hafa gaman af að lesa sögur og i von
um, að saga þessi stytti öllum söguvinum nokkrar leiðindastundir.
Er eg yðar allra, með vinsemd,
GAMLI JÓN FRÁ ÍSLANDI.
f
kring um áriö 1875, bjuggu tveir
bræöur norður í Þingeyjarsýslu,
en ekki er getiö nafna þeirra. Þeir
voru vel fjáöir, bæöi aö löndum og
gangandi fé og voru þar af leiðandi
í áliti miklu, bæöi í sinni eigin sveit
og nálægum héruöum. Þeir höfðu
margt lijóna, sjaldan færri en sex
vinnumenn og stundum fleiri, og
voru þeir vanalega af betri sortinni
úr vinnumannarööinni. Jörð sú er
bræöur þessir bjuggu á, var bæði
stór og umfangsmikil. Náði annar
endi hennar til sjávar, en hinn lengst
inn á öræfi og þar gekk geldfé
bræöra þessara á sumrum, því þar
voru hagar góðir og víðlendi mikið;
Þar var og einnig afrétt flestra sveit-
arbúa og ráku þeir fé sitt þangað á
vorin, en sntöluðu því aftur saman
á haustum; urðu þá stundum mis-
jafnar heimtur hjá bændum. En
þegar það kom fyrir, fóru æfinlega
einhverjir hraustir menn í eftirleit,
sem oftar hafði góðan árangur,
sérstaklega þegar vel viðraði og
ekki snjóaði mjög snemma á fjöll-
um uppi.
Um þær mundir sem saga þessi
gerðist voru tveir vinnumenn hjá
bræðrum þessum, sem hétu Einar
og Bjarni. Haföi Bjarni þessi dval-
ið þar í 10 ár og var álitinn hið bezta
og trúverðugasta hjú. Hann var
stór maöur vexti og ramur að afli;
en ekki var hann áð því skapi fimur