Nýjar kvöldvökur - 01.04.1933, Blaðsíða 38

84
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
samtal var Jón sáttfúsari og við fovtöl-
ur prests og Bjarna lét hann tilleiðast
um síðir að bjóðast til að greiða Krist-
jáni sex ær í peningum. Gekk Kristján
að því boði, en var þó óánægður. Létu
þeir svo þrætu þessari lokið og skildu
sáttir að yfirvarpi.
Jón Gunnlaugsson og Þórey eignuðust
átta börn; þrjú af þeim dóu ung, en tvö
nokkuð upp komin. — Jón hét sonur
þeirra; hann dó ungur á Halldórsstöðum
hjá séi’a Jóni Austmann mági sínum. —
Þrjár dætur þeirra hjóna giftust; Þór-
unn átti Þorlák prest að Skútustöðum;
Helga var seinni kona Jóns Austmanns
prests að Halldórsstöðum; Steinvör var
fyrri kona Jóns Sigfússonar, sem bjó að
Sörlastöðum og síðar að Espihóli. —
Þórey Þórarinsdóttir andaðist 1863.
Jón bjó á Sörlastöðum í sex ár, og tók
þá Jón Sigíusson tengdasonur hans jörð-
ina. Tvö síðustu árin, sem Jón Gunn-
laugsson lifði, var hann í húsmennsku í
Fjósatungu, sem var eignarjörð hans;
var hann þar hjá bónda þeim, er Sigurð-
ur hét, og var sonarsonur Kristjáns á
Ulugastöðum. Þar dó Jón úr taugaveiki
23. dag nóvembermán. 1865, 73 ára gmn-
all.
Jón Gunnlaugsson var að mörgu leyti
merkismaður. Hann var mjög vel gefinn
og einhver bezti söngmaður í dalnum á
þeim tíma; hann lét héraðsmál sig iitlu
skifta og hliðraði sér hjá því að fást
við opinber störf. Hann var manna fús-
astur til að lána peninga og komu því
margir að finna hann; gerði hann
öllum úrlausn á einhvern hátt; sumir
keyptu af honum matvöru, kjöt og smjör,
aðrir báðu um peninga; var hann eins
og nokkurskonar banki, svo mikla pen-
inga hafði hahn undir höndum. Tekjur
hans voru afar miklar á síðari árum
hans; fékk hann yfir hundrað land-
skuldar-gemlinga á hverju vori og marg-
ar vættir af smjöri á hverju hausti.
Hann var talinn maður fégjarn og kann-
aðist sjálfur við það, að það væri ef til
vill um of. En hvað sem um það er, þá
fórst honum margt vel. Hann ól upp trö
munaðarlaus börn, pilt og stúlku. Hét
pilturinn Sigurgeir og var sonur Hall-
gríms bónda í Vík á Flateyjardal. Varð
Hallgrímur fyrir því slysi, að skot hljóp
í handlegg hans; átti hann sex börn í
ómegð, sem ýmsir efnamenn tóku til
fósturs, og fóru fjögur þeirra á bæi í
Fnjóskadal; Kristján á Sigríðarstöðum
tók dreng, sem Hans hét, Davíð á Reykj-
um tók Bæring, Benedikt í Tungu tók
Þorstein, en Jón á Sörlastöðum Sigur-
geir. Þegar Sigurgeir var upp kominn,
gaf Jón honum fjórða hluta í Hólum i
Eyjafirði, alfært rúm og sex ær. — Fóst-
urdóttir Jóns hét Þórey og var Árnadótr-
ir Jóns hét Þórey og var Árnadóttir;
hún var skyld konu hans. Gaf Jón Þór-
eyju síðan Botn í Fjörðum, rúm og sex
ær.
Jón á Eyri á Flateyjardal orti eftir-
mæli eftir Jón Gunnlaugsson; voru það
fimm erindi. Þrjú af þeirn munu vera
gleymd, en tvö hafa geymzt fram á
þenna dag. Hvaö sem skáldskapnum líð-
ur, þá lýsa þau manninum rétt:
Háborinn heiðursmaður
lierra Jón ríki Gunnlaugsson
í drottni er soTnaður,
útvöldum með sé guðs í on.(*
Ljúfmennið loflegasta
listir í mörgu bar,
þýðlýndið, þel staðfasta,
þóttalaus ætíð var;
fyrirleit auma eigi,
eg' mátti segja af því,
allt fram að dauðadegi
af drambi og hroka frí.
(* önn eða varðveizla.