Nýjar kvöldvökur - 01.04.1933, Blaðsíða 46

92
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
nauðsynlegt* við rit eins og þetta og til
mestu þæginda fyrir þá sem kunna að
þurfa að nota sáfnið síðar. Jónas Rafn-
ar læknir hefir búið sögurnar uridir
prentun, lagfært málfar á þeim, þar sem
þess þurfti við og bætt inn í þær ýms.um
fróðleik og upplýsingum, þar sem íull-
komnara þótti.
Auðvitað er, aö í slíku riti, sem er
einskonar samtíningur úr ýmsum áttum,
hlýtur efnið að verða mjög misjafnt að
innihaldi og gæðum og verður hér ekki
rúm til að fara út í sögur af einstökum
mönnum. En benda má á ýmsa þætti af
einkennilegum mönnum, sem eru að
mörgu leyti sérstæðar í okkar bókmennt-
um, svo sem þátturinn af Sveini á Þröm,
Friðrik í Kálfagerði og Eiríki á Þurs-
stöðum. Bréf Jóns Jónssonar frá Hlíð-
arendakoti er líka hreinasta gersemi í
sinni röð og ef til vill eitthvað hið merki-
legasta í öllu safninu, og æfintýrasögur
Baldvins Jónatanssonar standa fyllilega
jafnfætis mörgu því, sem ritað er sam-
kyns í Þjóðsögum Jóns Árnasonar.
Yfirleitt eru sögurnar vel skrifáðar og
sumar ágætlega á kjarngóðu og blæfögru
sveitamáli. Gríma er m'jög vinsæl af al-
þýðu manna, enda á hún það fyllilega
skilið.
B. K.
Saga Ugluspegils.
fónas Rafnar þýddí.
7. Vinnumennskan á Plankastöðum.
í Brúnsvíkurrlandi var þorp, sem katl-
að var Plankastaðir. Þegar Ugluspegill
var unglingur, réði hann sig í vinnu-
mennsku til prestsins í þorpi þessu. Sagði
prestur honurn, að hann skyldi eiga eins
gott í mat og drykk eins og hann sjálfur
og vinnukona hans, sem var eineygð. Lét
Ugluspegill sér það vel líka. Fyrsta dag-
inn, sem hann var þar, fékk vinnukonan
honum tvær hænur, sagði honum að reita
þær, setjast við arininn og steikja þær á
teini. Gerði Ugluspegill það með mestu
vandvirkni, en þegar hænurnar voru full-
steiktar, fór hann að tala við sjálfan sig
á þessa leið: »Þegar presturinn réði mig
til síri, sagði hann að eg skyldi eiga ei;is
gott í mat og drykk eins og hann og
griðkan. Hér eru nú tvær hænur til mat-
ar, en við erum þrjú; það er þvi hætt við
að eg verði afskiftur, ef eg tek-ekki ráð
í • tíma og borða minn part á undan hin-
um«. Síðan settist hann að hænunni og át
allt kjöt að beinum.
Þegar komið var að matartíma, kom
eineygða vinnukonan til að hella sósu á
steikiná. Sá hún að ekki var nema ein
hæna á teininum og spurði: »Hænurnar
voru tvær; hvað er orðið af annari ?«
Ugluspegill svaraði: »Glenntu upp hina
glyrnuna, þá sérðu þær báðar«. Þá reidd-
ist vinnukonan, hljóp til prestsins og bar
sig upp um það við hann, að Ugluspegill
hefði gert gys að einsýni hennar; sömu-
leiðis hefði hún skipað honum að steikja
tvær hænur við arineldinn, en þegar hún
hefði komið að, hefði aðeins örinur þeirra
verið eftir á teininum. Presturinn kom þá
inn í eldhúsið til Ugluspegils og mælti:
»Hvað á það að þýða, að gera gys að
vinnukonunni minni? Svo sé ég, að það er
ekki nema ein hæna á teininum, en þó
voru þær tvær«. »Já, þær voru tvær«,
svaraði Ugluspegill«. »Hvað er þá orðið
af hinni«, spurði prestur. »Það er eirimitt
hún«, svaraði Ugluspegill, »sem er á tein-
inum. Opnið þér bæði augun og þá sjáið
þér hana. Eg sagði þetta sama við griðk-
una, en þá stökk hún upp á nef sér«. Þá
hló prestur og mælti: »Það er ekki von að
hún geti það, því að hún hefir ekki nema