Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1925, Page 67

Eimreiðin - 01.01.1925, Page 67
EIMREIÐIN UM RITDÓMA 63 V. Að ýmsu leyti eru nú meiri líkur til þess en löngum Vrr, að dómar um bækur hér á landi geti komizt í sæmilegt orh Að öllu samanlögðu hefur aldrei verið meira af bók- ^ntasmekk með þjóðinni, og fer það að vonum, þar sem bekking á bókmentasögu sjálfra vor og erlendum bókmentum |er sívaxandi. Þá ætti aukin þörf ritdóma, vegna meiri við- °™u bóka, og eftirspurn almennings að hafa nokkur áhrif. Það virðist ekki vanta nema einhvern herzlumun, til þess að þessi skilyrði njóti sín. Nú skal enn drepið á nokkra erfið- e,ka, sem við er að stríða í þessu efni, og betra er að gera Ser grein fyrir, ef menn vilja yfirstíga þá. , Eins og kunnugt er, var 19. öldin mikil sagnfræða-öld. Aður hafði alt verið tilvera — nú var hugsað um það verð- andi. Náttúruvísindin urðu þróunarsaga, og stefna þeirra breiddist út til allra vísinda. Ritdómar og ritskýring fóru ekki varhluta af þeim áhrifum. Áður höfðu bækur löngum verið ^æmdar eftir vissum reglum, sem flestar áttu rætur sínar að reka til Aristotelesar og Hórats. Ritið var tekið eins og það stóð, án þess að rýna í upptök þess eða tilurðarsögu, það stóðst reglurnar eða stóðst þær ekki og um það þurfti ekki framar vitna við. Þessir dómar náðu skamt. Reglurnar voru att°f fábreyttar fyrir fjölbreytni skáldlegrar ímyndunar, og sumar vafasamar í sjálfu sér. Fyrir skilning lesandans var úíð gert. Samt áttu þeir mikinn þátt í því að temja hinar uýrri þjóðtungur og gera þær nokkurn veginn jafnskýrar og Sagnorðar forntungunum. Frakkneskan komst lengst í þessu efni- enda var aðhaldið þar strangast. — Með sögu-stefnunni tóku ritdómar þeim breytingum, að meir var hugsað um að skilja ritið en dæma, og einkum grafizt fyrir, hvernig það Væn til orðið, rætur þess í eðli og reynslu höfundar. Ef litið er aðeins á verk sem heimild um mannlegt sálarlíf, þá skiftir uunna, hvort gerð og búningur er fullkomið. Auðvitað var þessari skýringar-aðferð mest beitt við eldri rit- En hún hafði líka mikil áhrif á dóma um samtíma-bók- ^entir. Að sumu leyti voru þau áhrif til stórbóta. Þau gerðu re9lurnar fjölbreyttari og sveigjanlegri, heimtuðu bæði meira
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.