Eimreiðin - 01.04.1927, Page 27

Eimreiðin ÞORGEIR LJÓSVETNINGAGOÐI 123
heidnir menn þá mjög sviknir vera“ segir Njála (k. 105),
enda var ekki laust við, að svo væri. Þorgeir varð heldur
ekki langær í lögsögumannsembættinu eftir þetta, því honum
var vikið úr því árið eftir, þó kjörtímabil hans væri þá ekki
út runnið. Því þar sem lögsögumaðurinn jafnan var kosinn
W þriggja ára, en Þorgeir var ekki nema 17 ár, er Ijóst,
að síðasta kjörtímabili hans var ekki lokið, fyr en hann var
búinn að vera 18 ár. Og þar sem ekkert er kunnugt um, að
hann hafi sagt af sér eða dáið um það leyti, virðist auðsætt,
að hann hafi verið settur af; enda hefur mörgum verið vikið
trá embætti fyrir minni sakir en hann hafði gert sig sekan í
Sagnvart hinum heiðnu goðum, sem völdin höfðu, og nú
höfðu ekkert að óttast lengur af Ólafi konungi, er hann var
fallinn. En um frávikning Þorgeirs geta hinir kristnu sagna-
Htarar náttúrlega ekki. Hann átti annað skilið af þeim en
að þeir væru að halda slíku á lofti.
Hvort Þorgeir hefur sjálfur að öllu leyti átt upptökin að
þeim brögðum, sem hinir heiðnu menn voru beittir, eða
þeir Gissur og Hjalti, er ekki fyllilega ljóst. En sjálfsagt hef-
Ur hann ráðið aðferðinni, hvernig að því var farið að leika
á þá. Því hann virðist að hafa verið miklu vitrari maður en
teir. Aftur er sennilegt, að sjálf upptökin hafi verið hjá þeim
Qissuri og Hjalta. Því þegar Þangbrandur kom til Noregs
ár kristniboðsferð sinni og tjáði Ólafi konungi, að engin von
v$ri til að kristni mundi við gangast á íslandi, sagði Gissur,
að það mundi þó ekki vonlaust, »ef ráðum væri að farið«.
Qg að þar sé átt við sama eins og hann hefði sagt: »með
klókindum eða brögðum*, má ráða af orðum Ólafs konungs
við Kjartan Ólafsson, er hann segir við hann, þegar Kjartan
bað sér orlofs: »Þann kost mun ég þér gera á því, Kjartan,
að þú farir til íslands út í sumar og brjótir menn til kristni
t>ar, annaðhvort með styrk eða ráðum“. En Kjartan kaus
heldur að vera með konungi en fara til íslands og boða þeim
trúna; »kvaðst eigi deila vilja ofurkappi við frændur sína«.
Má af þessu sjá, að það var þegar í Noregi ráðið með
þeim Gissuri og Ólafi konungi að beita »ráðum« eða brögð-
urn til að vinna kristninni sigur á fslandi. Og »ráðin« voru
sumpart mútugjafir og sumpart að lama helztu höfðingana