Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1940, Síða 97

Eimreiðin - 01.10.1940, Síða 97
EIMREIÐIN RITSJÁ 393 dóttir hcfur ritað sitt bezta vcrk, ]>ar sem eru lýsingar hennar í hessari bók af sönnum ættarmetnaði og sannri átthagaást bændafólksins ís- lenzka, sem tignaði ættaróðalið sem væri ]iað heilög jörð, Jiar sem af hverju korni moldar andaði kærleik feðranna, er mótað höfðu jarðveg- mn og unnu „landinu og gamla bænum svo heitt, að aldrei varð sárs- aukalaust við hann skilið“. Andstæða ]iessa rótgróna fólks eru svo flakkararnir. Og bessar tvær andstæður islenzks hjóðlífs, fj' rir nokkrum áratugum, iætur höfundur- lnn mætast. Örlög þessa fólks eru rakin á ýmsa lund, og oft koma and- litin kunnuglega fyrír sjónir. Andrés gamli malari, Orinur Ormsson, Sólon Sókrates með Söllu, Pétur söngur með Þorgerði, Dagur Dagbók með Marenu, Þórlaug beiningakona og Þuríður frá Króki, alt er ]ietta fólk þarna á ferð eftir meira og minna kunnum fyrirmyndum úr lífi liðinna kynslóða. Það cru binir rótlausu, bcir sem hafa orðið útundan i lifinu á einhvern iiátt, sumir misyndismenn, aðrir misskildir gáfu- menn, ef til vill menn, sem voru fæddir nókkrum öldum fyrir bann tima, sem hefði gctað orðið beirra rétti vitjunartími. Enn aðrir geð- hilaðir öreigar, sem á vorri upplýstu öld ættu örugt hæli á geðveikra- hælum og spítölum, en urðu ])á að lifa á vergangi og nutu bó hjálpar góðra manna öðru hvoru. Þannig er skáldsaga bessi ein óslitin aldarfarsmynd, og í beirri mynd eru ótal dræltir, sem af nákvæmni og alúð eru dregnir og minna á ýmislegt gamalkunnugt og kært. Það, sem lielzt mætti finna bókinni til foráttu, eru óbarflega miklar málalengingar í sumum köfl- unum, svo að deyfir stundum áhuga lesandans fyrir sjálfu efninu. Ég hygg, að bókin hefði mátt vera nokkru styttri án ]>ess að gildi liennar rýrnaði á nokkurn hátt. En nú er tizka, að liöfundar, sem málsmetandi vilja teljast, sendi frá sér langar sögur og margorðar, helzt tveggja til l’viggja binda, og tízkan er drotnunargjörn og ráðrík í bókmentunum engu síður en i klæðaburði kvenna eða öðru vlra hátterni. Ágætlega ritaðir kaflar eru miklu fleiri en hinir, sem miður hrifa -— og má bar nefna t. d. samræðu hjónanna Þórgunnar og Odds í 7. kap. III. bindis, er fálætinu léttir af sambúð beirra. Sá kafli er tilbrifamikill. Þá gefur frásögnin af brúðkaupsveizlunni í II. bindi góða hugmj'nd um íslenzkt rausnarbrúðkaup í sveit að gömlum sið, og skal svo ekki fleiri góðkafla getið. Þvi sannleikurinn er sá, að söguna er bezt, að hver lesi sjálfur, sem kynnast vill þeim merkilegu bjóðlífsverðmætum, er ]>ar eru tekin til meðferðar. Elinborg Lárusdóttir hefur með henni auðgað islenzkar bókmentir í þjóðlegum anda og ritar af þeirri samúð og hlýju, sem yljar lesandanum og vekur velvild jafnvel til þeirra breyzkustu í þeim fjölmenna hópi, sem hún leiðir fjrir hann. Alt þetta fólk kemúr rej'nd- ara og betra úr förinni um Dimmuborgir lifsins en það áður var um eitt skeið ævinnar. För þess er þrátt fjrrir alt sigurför og bjart yfir að leiðarlokum, og afrek hefur höfundurinn unnið með ]>essari umfangs- miklu bók. Það er að vísu altaf áhætta fjrrir liöfund að nota sann- söguleg efni sem uppistöðu í skáldskap sinn. Með því á hann á hættu
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.