Eimreiðin - 01.10.1956, Blaðsíða 13

SIGURÐUR NORDAL SJÖTUGUR
245
Snorri sé höfundur hennar, og í ritinu um Sturlu Þórðarson
og Grettis sögu rökstyður hann þau orð Árna Magnússonar,
að Grettla sé samin upp úr riti eftir Sturlu. Formálinn fyrir
Eglu og fleiri fornsögum og bókin um Hrafnkötlu leiddi
menn til nýs og raunsærri skilnings á sögunum.1) Enda þótt
sá nýi skilningur hafi að sumu leyti valdið fólki vonbrigðum
og líklega dregið úr lestri þeirra almennt, að minnsta kosti í
bili, þar sem sannleiksgrundvöllur sá, er alþýða trúði, að sög-
ornar væru reistar á, hefur verið rofinn og flestar hinar beztu
þeirra gerðar að skáldritum, er hér um ævintýralega afhjúp-
un leyndardóma að ræða, eins og allir geta sannfærzt um, sem
kynna sér af alúð þessi gagnmerku störf Sigurðar og samherja
hans, allt frá bókum hans um Ólafs sögu helga, Snorra Sturlu-
son og Völuspá til útgáfu Einars Ólafs Sveinssonar á Brennu-
Njáls sögu. íslenzk menning I., sem fjallar aðallega um þjóð-
veldistímann, er inngangsbindi að ritverki, sem mundi hafa
að geyma meginárangurinn af rannsóknum Sigurðar Nordals
a sögu þjóðarinnar og bókmenntanna frá upphafi. í riti sínu
Um fornsögurnar rekur Sigurður aðalþætti bókmennta óbund-
lns máls frá byrjun ritaldar fram um 1400, en sérstaklega
einkenni, þróun og hnignun sagnaritunarinnar, unz hún bíð-
Ur lægra hlut í samkeppninni við rímurnar. Þetta er því bók-
menntasaga þessa tímabils í yfirlitsformi, furðulega efnis-
^ikil, ekki lengri en hún er, og heillandi skemmtileg af-
'estrar. Væri mikill fengur að fá hana á íslenzku, í stað þess
1) í þeirri bók faerir Nordal gild rök fyrir því, að meginatburðir Hrafn-
kels sögu liafi aldrei gerzt, sagan beri engin merki þess, að hún sé runnin
lrá munnmælum, hún sé verk eins höfundar og skáldsaga, ein hin full-
komnasta sinnar tegundar í heimsbókmenntunum. Um oftrú íslendinga
•l sannleiksgildi sagnanna og vanmat þeirra á afreksverkum höfundanna
farast Nordal meðal annars orð á þessa leið: „í skarð þess, sem kann að
ala saxazt á hróður vígamanna og kraftamanna sögualdar, koma nýir
afreksmenn, sem hingað til hefur verið skotið í skuggann: höfundar sagn-
;mna. Er skaði að þeim skiptum? „Vöxtur og aflið víða fer, vitið þó fyrir
°hu er,“ sagði Páll lögmaður. Það er líka nokkurs vert fyrir íslendinga
hafa átt þá menn, sem skrifuðu slíkar bækur — og vissu, hvað þeir
)°ru að gera. Ég held, að það sé eins dæmi í sögu bókmenntanna, að
'áðrum eins snillingum hafi verið goldin verk sín með svo frámunalegu
Vanþakklæti.“ Hrafnkatla, bls. 76.