Eimreiðin - 01.10.1956, Síða 25

SIGURÐUR NORDAL SJÖTUGUR 257
virðingu þá, sem menn bera fyrir sjálfum sér og öðrum, nær-
gætni og aðgát í návist sálar. Á hinn bóginn deilir Sigurður
vægðarlaust á allan dónaskap, rógburð og skemmdafýsn, sem
er í raun réttri ekkert annað en svívirðing manna á sjálfum
sér. Að vísu er þessi grein rituð á hernámsárunum og miðuð
við þann tíma að nokkru. En því miður er hún enn í fullu
gildi, svo mjög sem oss er áfátt í þessum efnum. Mögnuðust
þessara hugleiðinga er þó Manndráp. Upphaflega var það
erindi flutt á háskólahátíð fyrsta vetrardag 1942 og vakti
geysilega athygli, hreif suma, en hneykslaði aðra. Ástæðulaust
virðist þó hafa verið að hneykslast á alvöruþrunginni áminn-
ingu um að fara vel með tíma og fé, heilsu, orku og atgervi,
en þetta var aðalefni erindisins. Með Ijóslifandi dæmum og
óyggjandi rökum sýnir prófessorinn fram á hættuna, sem staf-
ar af „mannsmorðum í hversdagslífinu“, þar sem oss íslend-
lugum ríður svo mjög á, að þjóðinni verði sem mest úr hverj-
um einstaklingi, fé sínu, tíma og kröftum vegna mannfæðar:
>.Mér hefur oft blöskrað sú fyrirlitning á mannslífinu, sem ég
bef kynnzt hjá mínum elskulegu samborgurum af eigin fá-
breyttri reynslu. Menn, sem væru allt of stórir upp á sig til
þess að standa á einhverju götuhorni með hattinn sinn í
bendinni og biðja vegfarendur um smáskildinga, blygðast sín
ekki fyrir að vaða inn á náunga sinn og biðja liann um líf
bans í bútum og pörtum, og þó þurfa ekki nema nokkrar
landeyður að sitja um jafnmarga menn, sem eitthvað vilja
§era, til þess að svíkja af þeim allar tómstundir þeirra og
uieira til.“ Hann bendir á vandkvæðin, sem fylgja því að
' era lítil þjqð. En „ef rétt er á haldið, geta þessir örðugleik-
ar orðið oss til mikillar blessunar, jafnframt því sem vér
lörum á mis við sum gæði stórþjóðanna. Það gæti orðið hlut-
' erk vort í lieiminum að sýna dæmi mannræktar á sama hátt
°? ?má lönd og þéttbyggð hafa orðið til fyrirmyndar í jarð-
’ækt, og íslenzk menning hefur einmitt í kröppum kjörum
s,efnt að því marki. En mannrækt er æðsta takmark allra vel
Slðaðra þjóða, stærri sem smærri." Of langt mál yrði að endur-
Seg.ía þessa hörðu ræðu eða taka upp úr henni allt, sem vert
'æri. Sá er vinur, sem til vamms segir. Enginn núlifandi fs-
endingur hefur sagt oss á heilsusamlegri hátt til syndanna en