Eimreiðin - 01.10.1956, Page 35

EF STAÐREYNDIR RÁÐA EKKI . . .
267
Mér mundi seint úr rninni líða haustið 1939, þá er hin naz-
istíska styrjaldarvél þrumaði dómsorð hörmunga og heljar
um gjörvalla veröld. Hin rauða hönd þrýsti þá brúnu —
°g' hinn rauði hrammur var síðan reiddur að Pólverjum og
Finnum. Þá hneit mér það svo við hjarta, að enn svíður und-
an> þegar mikið skáld þessarar þjóðar sagði í rituðu máli, að
bann skildi ekki, hvernig mönnum gæti dottið það í hug,
að bolsivikkum — hann meinti fyrst og fremst íslenzkum
bolsivikkum — fyndist það nokkurt hneyksli, að 15 milljónir
nianna væru þegjandi og hljóðalaust — skyldu þær hafa verið
lójóðlausar fallbyssurnar og flugvéla- og skriðdrekabyssurnar
rússnesku? — innlimaðar undir bolsivismann. Skáldið sagði
ennfremur, að þessar milljónir Pólverja hefðu árekstralítið og
an verulegra blóðsúthellinga — heyrið þér það: án verulegra
blóðsúthellinga _ hoppað, já hoppað inn í ráðstjórnarskipu-
'agið. Allir kannizt þér við hinn furðulega sálm um skósmiðs-
soninn, sem fór að heiman með lítinn geitarost í vasaklút,
eo skáldið sá sitja, þegar sálmurinn var ortur, með hnöttinn
°g örlög hans í hendi sér, notaleg og gleðileg sýn lnjáðri
Veröld! Þá var það einn, sem mundi af ýmsum hafa verið tal-
lnn mektarbokki á vettvangi íslenzks menningar- og trúarlífs,
Seni skrifaði bók um Bóndann í Kreml — bóndann! Hvort
^iundi það nafn ekki helzt geta átt við með lilliti til slátur-
starfa bóndans? Sá maður, sem mundi telja sig bera nú á tím-
Uln merki Fjölnismanna, sagði í prentuðu máli, að kjörorð
Ráðstjórnarríkjanna væri: „Vér ásælumst ekki fet af landi ann-
arra> en látum ekki spönn af voru eigin landi.“ Loks munuð
fcér minnast þess, að mikill íslenzkur ritsnillingur hefur látið
ser þau orð um munn fara, að til þess að geta tileinkað sér
kommúnismann, yrðu menn að afklæðast persónuleika sínum.
Hér erum vér þá komnir að því, sem verulega er vert að
athuga nokkru nánar, einmitt nú — á dögum mikilla tíðinda
°g vonandi margvíslegi'ar endurskoðunar á viðhorfum og fram-
•'Óarafstöðu, persónulegri og almennri.
^;ér, sem framar öðru óskum frelsis og unnum því svo, að
v er getum ekki til þess hugsað að missa það, undir hvaða yfir-
skini sem vér kynnum að verða sviptir því, lítum þannig á,
að einstaklingurinn geti því aðeins þroskazt, að hann njóti