Tímarit lögfræðinga - 01.01.1968, Blaðsíða 30
ur í daglegu lífi, er teljast verður fullkomlega eðlilegt 1).
Því fremur á þetta við um aðrar geðtruflanir (taugaveikl-
un, geðvilla). Aldrei er þó hægt að vera viss um, að sál-
sýkin kunni ekki að hafa haft þar einhver áhrif. Andenæs
nefnir sem dæmi nöldurseggi (kverúlanta) og afbrý'ði-
sjúka menn, er byggt hafa upp hið innra með sér svo
þrautþjálfað kerfi ranghugmynda, að þeir hafa verið úr-
skurðaðir geðveikir, enda þótt önnur geðveikiseinkenní
hafi ekki komið í ljós. Gerist slíkur maður sekur um t. d.
verðlagsbrot eða bruggun, er að dómi Andenæs litil ástæða
til að ætla geðveikinni þar einhvern hlut. Sama er, ef al-
ræmdur þjófur verður geðveikur og heldur áfram að
stela eftir sem áður. Hurwitz nefnir dæmi þess, að dóm-
stólar i Danmörku hafi beitt menn refsingu, er úrskurð-
aðir höfðu verið geðveikir. Hefur það einkum verið i til-
vikum, er geðveikin virtist ekki að ráði hafa haft trufl-
andi áhrif á félagslega möguleika hins sjúka eða ekki var
talið verulegt samband milli vanheilsunnar og verknaðar-
ins. Geta má hér til hliðsjónar dóms Hæstaréttar í XIX.
bindi, bls. 181. Geðlæknir og læknaráð höfðu komizt að
þeirri niðurstöðu, að sökunautur væri vanþroska einfeldn-
ingur, þótt eigi væri hann geðveikur. Væri refsing þvi
sennilega þýðingarlaus. En Hæstiréttur fellst ekki á þá
niðurstöðu og segir: „Þegar athugaðir eru framburðir
ákærða fyrir dómi og þau gögn, sem fyrir liggja um
störf hans og æviferil, þykir þó eftir atvikum mega ætla,
að refsing á hendur ákærða geti borið árangur.“ Hurwitz
nefnir tvo flokka dóma, þar sem einkum liefur reynt
á sjálfstætt mat dómstóla í Danmörku. Annars vegar eru
það auðgunarbrot framin af mönnum, sem haldnir eru
æðiþunglyndi (psychosis manio-depressiva), en eins og
kunnugt er, koma oft hlé milli æðis- eða þunglyndiskasta.
D Johs. Andenæs, Alminnelig strafferett, bls. 258—9 og
Stephan Hurvvitz, Den danske kriminalret, Alm. del.
(1952), bls. 422—3.
28
Tímarit lögfræðinga