Tímarit lögfræðinga - 01.06.1968, Blaðsíða 23

1948 náðist hinsvegar með atkvæðum fulltrúa 48 þjóða
fullt samkomulag um mannréttindayfirlýsinguna sjálfa.
Sovétríkin, sem annars tóku mikinn þátt í meðferð máls-
ins á þinginu, sátu þó hjá við atkvæðagreiðsluna, ásamt
öðrum Austur-Evrópuríkjum: Eiga Sovétríkin þó þrátt
fyrir andstæðar skoðanir á þessum málum, sinn þátt í efni
margra ákvæða mannréttindayfirlýsingarinnar, eins og
síðar skal að vikið. Hinsvegar náðist ekki á Parísarfund-
inum, né heldur síðar, eins og áður segir, samkomulag
um framkvæmd eða alþjóðlegt eftirlit mannréttinda og er
enn unnið að því á vegum Sameinuðu þjóðanna, að ná
samkomulagi um slíkt eftirlit.
Vegna þeirra erfiðleika, sem á því hafa orðið, að koma
á einhverskonar alþjóðlegu eftirliti með framkvæmd og
virðingu fyrir mannréttindum, hafa og þær kenningar
komið fram, að fylgjast megi með því, að ákvæði Mann-
réttindayfirlýsingarinnar væru haldin, með ýmsum hætti
öðrum, en beinu alþjóðlegu eftirliti. Komi þar t. d. til
greina allskonar upplýsingastarfsemi um mannréttindi og
hversu þau séu haldin í hinum ýmsu aðildarríkjum. Hefur
það og verið orðað, að rétturinn til að fá upplýsingar
um það, sem er að gerast í heiminum á þessu sviði, sé
í raun réttri grundvallarmannréttindi út af fyrir sig. Að
vita, hvað aðhafst er gegn mannréttindum sé skilyrði fyr-
ir því, að hægt sé að halda þeim í heiðri. Mikilvægt sé,
að útbreiða þekkingu á mannréttindum, svo að hverjum
og einum sé ljóst, hvaða réttindi það raunverulega séu,
sem hann á rétt til að njóta, svo og það, að ekki sé heldur
þagað yfir brotum gegn mannréttindum, hvar eða hvenær,
sem þau eiga sér stað.
Það er eflaust með þessi eða svipuð sjónarmið í huga,
m. a., sem Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna samþykkti
á fundi sínum þann 12. desember 1963, að helga árið 1968,
sem alþjóðlegt ár mannréttinda í heiminum og jafnframt
að boða til alþjóðarráðstefnu um þessi mál.
Með ályktun Allsherjarþingsins þann 20. desember 1965
Tímarit lögfræðinga
83