Tímarit lögfræðinga - 01.06.1968, Blaðsíða 90

reglur um æruna og vernd hennar. Koma þar til álita hug-
takið æra, árásir á æruna, hvaða atvik og aðstæður geti
heimilað slíkar árásir, hverjir njóti æruverndar, viður-
lög við ærumeiðingum o. fl. Er þar getið kenninga fræði-
manna og dómar reifaðir.
1 þriðja þætti er tekið saman yfirlit um rétt nokkurra
landa um ærumeiðingar. Kaflarnir eru sex, um danskan,
enskan, franskan, norskan, sænskan og þýzkan rétt.“ Og
síðar segir: „Orðið æra fyrirfinnst ekki í fornum lögum.
Um hugtakið æru voru orðin sæmd, sómi, virðing. Hið
almenna heiti Grágásar á ærumeiðingum var fullréttisorð.
Járnsíða og Jónsbók nota einkum orðin fjölmæli og full-
réttisorð. Fjölmæli táknar, að mælt sé mikið, mælt um
of, svo að meiðandi sé. Fjölmæli og fjölmælismaður eru
algeng orð í dómum frá því tímabili.
Eftir lögleiðslu Dönsku laga 1838 og einkum hegningar-
laganna frá 1869 komast í notkun orðin æra og ærumeið-
ingar, svo og meiðyrði, aðdróttanir og móðganir. Er það
orðaval einnig staðfest með almennum hegningarlögum
frá 1940.
1 rösklega eitt hundrað ár hafa árásir á æru manna
verið nefndar ærumeiðingar. Um þriggja alda skeið, á
þjóðveldistímanum, var hið almenna heiti fullréttisorð.
En í nærfellt sex aldir Jónsbókartímans hétu ærumeið-
ingar fjölmæli. Með hliðsjón af því hefur riti þessu verið
valið heitið: Fjölmæli.“
Dr. Gunnar þarf ekki að kynna lesendum þessa rits,
því að lengst æfi sinnar hefur hann verið mjög í sviðs-
Ijósi á opinberum vettvangi og reynzt þar mikilhæfur
maður. Það má og rifja upp að hann var prófessor við
lagadeildina árin 1940—1947.
Andmælendur við doktorsvörnina voru þeir Ármann
SnævaiT prófessor og dr. jur. Þórður Eyjólfsson. Til þess
var ætlazt að andmælaræður þeirra birtust í þessu hefti,
en því miður hefur það ekki tekizt. Ráðgert er að raeð-
urnar birtist í næsta hefti. ThBL.
150
Tímarit lögfræðinga