Tímarit lögfræðinga - 01.06.1968, Side 54

Hér ætti næst við að ræða vernd eignarréttarins. Eins
og alkunna er, liafa ákvæðin um þessi réttindi, sem nú
eru í 67. grein stjórnarskrúrinnar, oftar orðið tilefni
dómsmála en önnur mannréttindaákvæði, enda næsta
mikilvæg og að sumu leyti vandskýrð. Hér skal að mestu
látið við það sitja að vísa til þess, er áður hefur verið
um eignarréttinn ritað hér á landi1). Á það verður þó að
minna, að reglur um eignaréttinn eru með mikilvægustu
lagareglum í öllum þjóðfélögum. Vernd sú, sem eignarétt-
ur nýtur í raun hérlendis og er svipuð og í öðrum
ríkjum á hinu vesti’æna menningarsvæði, er á ýmsan hátt
önnur en var, þegar svipað ákvæði var sett í stjórnar-
skrána 1874. Þetta hefur bæði orðið vegna þess, að
stjórnarskrárákvæðin eru skilin með öðrum hætti nú en
áður, en einnig vegna þess, að eignaskerðingar, sem jafn-
an hefur vei'ið talið að væru heimilar, eru nú fram-
kvæmdar í rneiri mæli en fyrr var. Á það auðvitað fyrst
og fremst við um skattheimtu. Það gæti að sjálfsögðu
haft meginþýðingu, ef sett væru i stjói'nai'skrána reglur
um heimild til skatttöku, en ekki hefur hingað til tekizt
að móta reglu, sem tæk hefur þótt, og sjálfsagt mun seint
takast að gera það.
1 framhaldi af þeirn fáu orðum, senx hér hafa verið
sögð um eignarréttinn almennt, skal vikið að einu atriði,
sem hann varðar og hefur verið til umræðu á opinberum
vettvangi nýlega.
Það er alkunna, að réttindi til hugverka eru vernduð
með sérstökum lagaákvæðum, fyrst og fremst lögum nr.
13/1905 um í-ithöfundarétt og prentrétt. Alllengi hefur
verið að því unnið að endurskoða lög þessi, svo sem gert
hefur verið fyrir nokkrunx ái'um á hinunx Norðui'lönd-
unum. Ekki hefur þó enn orðið úr því, að hér væru sett
!) Auk þess, sem segir um eignarrétt í yfirlitsritunum um
íslenzka stjórnlagafræði, skal minnt á greinar Gauks Jörunds-
sonar í Tímariti lögfræðinga, 2. hefti 1964, og í Úlfljóti 4.
tölublaði 1964 og 3. tölublaði 1968.
114
Tímarit lögfræðinga