Tímarit lögfræðinga - 01.06.1968, Blaðsíða 48
ekki er fram komið, að æskilegt eða mögulegt sé að hafa
afskipti þar af hér á landi.
Hér hefur verið rætt allmikið um tjáningarfrelsi.
Ástæðan er sú, að með því móti ætti að vera unnt að
öðlast góðan skilning á einu helzta vandamálinu, sem
við þurfum að horfast í augu við og mannréttindi snertir.
Það er sú staðreynd, að hinar gömlu reglur í stjórnar-
skránni eiga ekki að fullu við aðstæður nútímans, en þó
er oft harla erfitt að breyta þeim, svo að tryggt sé fullt
frelsi. Þannig hefur ekki þótt unnt til þessa, að koma á
útvarpsfrelsi hér á landi, svo að dæmi sé tekið. Við þurf-
um að gera okkur grein fyrir, hvar við erum á vegi stödd,
og skilja þær takmarkanir, sem til staðar eru, meta, hvort
við teljum þær viðunandi eða æskilegar og bæta úr, þar
sem því verður við komið.
Borgaraleg réttindi.
Félagafrelsi, fundarfrelsi og prentfrelsi kallast einu
nafni þjóðleg réttindi í 64. grein stjórnarskrárinnar, en
oft eru þau nefnd stjórnmálaréttindi eða pólitísk rétt-
indi, af því að þau eru forsenda þess, að haldið verði
upp lýðræðislegu stjórnarfari. Hér mun ekki meira um
þessi réttindi fjallað en orðið er, heldur vikið að borg-
aralegum réttindum, sem svo eru kölluð í nýnefndri
stjórnarskrárgrein. Þess má geta, að til þeirra má telja
trúfrelsi, sem um ræðir í 6. kafla stjórnarskrárinnar, en
hér mun ekki sérstaklega fjallað um.
1 65. grein stjórnarskrárinnar segir, að hvern, sem tek-
inn er fastur, skuli án undandráttar leiða fyrir dómara,
er síðan skuii innan sólarhrings úrskurða, hvort hinn
handtekni skuli settur í varðhald. Þetta ákvæði er að
vísu mikilvægt svo langt sem það nær, en það nær ærið
skammt. Það nær aðeins til þess, að mann, sem grun-
aður er um afbrot og því handtekinn, skuli leiða fyrir
dómara. Dómarinn tekur ákvörðun um, hvort um frek-
ari frelsisskerðingu verður að ræða. Þessa aðferð fyrir-
108
Tímarit lögfræðinga