Tímarit lögfræðinga - 01.06.1968, Blaðsíða 28

skrár okkar um friðhelgi eignarréttarins, kemur i ljós, að
orðalag mannféttindayfirlýsingarinnar er hér miklu
lausara i reipunum og nær hvergi nærri eins langt og
samsvarandi stjórnarskrárákvæði okkar, sem, eins og
kunnugt er, gerir það að skilyrði fyrir sviptingu eignar-
réttar, að almenningsþörf krefji, þurfi til þess lagafyrir-
mæli og komi fullt verð fyrir. Astæðurnar fyrir því,
hversu ákvæðið um vemd eignarréttarins er svo almennt
orðað í Mannréttindayfirlýsingunni, sem raun ber vitni,
eru sjálfsagt tvær. 1 fyrsta lagi, er það kunnugt, að hug-
myndir hinna svokölluðu komnuinistarikja um eignar-
réttinn eru talsvert aðrar en okkar og viðurkenna þessi
ríki ekki eignarrétt einstaklingsins, nema að nokkru leyti.
I öðru lagi má geta þess, að skoðanir manna á friðhelgi
eignarréttarins, einnig hér i Vestur-Alfu, hafa tekið mikl-
um breytingum á síðari árum og erfitt mun nú reynast
í hinum svokölluðu velferðarrikjum, að framfylgja út í
æsar, hinum eldri hugmyndum manna um friðhelgi eign-
arréttarins. Hafa báðar þessar ástæður sjálfsagt markað
orðalag það, sem endanlega var samþykkt á þessari grein
Mannréttindayfirlýsingarinnar.
I 19. gr. eru svo ákvæði um prent- og tjáningarfrelsi
manna. Virðast þau ákvæði vera i samræmi við gildandi
lagaákvæði i stjórnarskrá okkar. 20. gr. fjallar á sama
hátt um félaga- og fundarfrelsi, en sú grein ber einnig
vitni nýrra hugmynda manna um mannréttindi, þvi þar
á mönnum ekki einungis að vera tryggt félagafrelsi, held-
ur er þar einnig sagt, að engan mann megi neyða til þess,
að vera í félagi.
Akvæði 21. gr. fjalla um rétt manna til að taka þátt í
stjórn lands síns, beinlínis eða með þvi að kjósa til þess
fulltrúa frjálsum kosningum og eru einnig þessi ákvæði
i samræmi við okkar löggjöf.
Næstu greinar Mannréttindayfirlýsingarinnar fjalla
hinsvegar um margvísleg ný félagsleg og menningarleg
réttindi. Forgangsmenn þessara ákvæða voru fulltrúar
88
Tímarit lögfræðinga