Tímarit lögfræðinga - 01.11.1978, Blaðsíða 22

launakjör eru yfirleitt ákveðin í kjarasamningum milli aðila vinnu-
markaðarins og er nú búið að afnema á Norðurlöndum sérstaka launa-
stiga fyrir konur í þessum kjarasamningum.
Þar sem venja er fyrir því, að aðilar vinnumarkaðarins leysi sjálfir
með samningum mál, sem snerta laun og launakjör, þá getur sú spurn-
ing vaknað, hvort rétt sé að leysa jafnréttisvandamál í atvinnulífinu
með löggjöf. Því til stuðnings er hægt að benda á, að þegar er búið
að setja löggjöf um mörg efni sem áður voru háð samkomulagi aðila,
s.s. orlof, sjúkradagpeninga o.fl.
Það er að miklu leyti undir aðilum vinnumarkaðarins sjálfum komið
hve vel tekst til að afnema mismunun kynjanna í atvinnulífinu.
En það liggur í augum uppi, að hafi jafnréttislög verið sett, þá
mega samningar á því sviði, sem lögin gilda um, ekki vera andstæðir
lögunum.
Það er forsenda fyrir jafnrétti kynjanna í atvinnulífinu, að konur
og karlar hafi sömu möguleika til atvinnu. í samræmi við þetta eru
ákvæði í íslensku jafnréttislögunum.
1 2. gr. laganna stendur: „Konum og körlum skulu veittir jafnir
möguleikar til atvinnu og menntunar og greidd jöfn laun fyrir jafn-
verðmæt og sambærileg störf.“
3. gr.: „Atvinnurekendum er óheimilt að mismuna starfsfólki eftir
kynferði, og gildir það meðal annars hvað varðar ráðningu og skipun
í starf, stöðuhækkun, stöðuheiti, uppsögn úr starfi, veitingu hvers
konar hlunninda og almenn vinnuskilyrði."
4. gr. „Starf, sem auglýst er laust til umsóknar, skal standa opið
jafnt konum sem körlum. 1 slíkri auglýsingu er óheimilt að gefa til
kynna að fremur sé óskað starfsmanns af öðru kyni en hinu.“
Samsvarandi ákvæði eru í norsku og dönsku lögunum og frumvarpi
að sænskum lögum.
Starfsauglýsingar eru víðlesnar og gefa mynd af því hverra eigin-
leika er krafist til að gegna ákveðnum störfum. Það er því mikilvægt
að reynt sé að brjóta niður þessar hefðbundnu skoðanir um hlutverka-
skiptingu kynjanna í atvinnulífinu.
1 íslensku lögunum er einnig bannað að birta nokkrar þær auglýs-
ingar í orðum eða myndum, sem orðið geti öðru kyninu til minnkunar
eða lítilsvirðingar.
U pplýsingastarf semi.
Eitt af þeim verkefnum, sem jafnréttisráð Norðurlanda eiga að sjá
um er upplýsingamiðlun. Það er mikil þörf fyrir upplýsingastarfsemi
116