Tímarit lögfræðinga - 01.12.1990, Side 18

laganna virðist mega skýra orðið læknisaðgerð svo rúmt, að það taki til hvers
konar læknisverka, þ. á m. rannsókna, eftirlits og sjúkdómsgreiningar. Þegar
litið er til þess, að lögin taka samkvæmt orðanna hljóðan til hvers kyns mistaka
starfsfólks, er starfar á sjúkrastofnunum, sem starfa eftir lögum um heilbrigðis-
þjónustu, virðist mega skýra orðið læknisaðgerð svo rúmt, að með því sé ekki
aðeins átt við verk lækna heldur einnig hliðstæðar athafnir annars starfsfólks á
greindum stofnunum, enda sé athöfnin framkvæmd í lækningaskyni, þ. á m.
rannsóknir, þjálfun, endurhæfing, hjúkrun og önnur umönnun.
Eigi er líklegt að mikil vandamál komi upp varðandi skýringu á orðinu
læknisaðgerð. Miklu meiri vafa getur valdið að slá því föstu hvað löggjafinn eigi
við með því að tjón hafi orðið „vegna“ læknisaðgerðar. M.a. er ekki ljóst, hvort
með því sé átt við slys, er hvorki hlýst af mistökum starfsfólks né verður beinlínis
rakið til aðgerðar, en verður í húsakynnum heilbrigðisstofnunar eða á leið til eða
frá stofnun, t.d. þegar sjúklingur dettur á tröppum, á spítalagólfi, úr sjúkrarúmi
eða slasast í bifreið á heimleið eftir komu á göngudeild. Lögin taka ekki til þess
háttar slysa, ef orðin „vegna læknisaðgerða“ merkja „af völdum læknisað-
gerða.“
Til þess að afmarka gildissvið laganna skýrar hefðu þau þurft að fela í sér
nánari ákvæði en það, að tjón skuli hafa orðið „vegna læknisaðgerða.“
Fyrrgreindar sænskar reglur eru flóknar og að því leyti ekki til fyrirmyndar. Þó
má telja, að þær gefi gleggri hugmynd eníslensku lögin um mörkin ámilli tilvika,
sem greiða skal bætur fyrir, og tjóns, sem sjúklingur verður að bera sjálfur.
3.3 Nánar um gildissvið nýju reglnanna
Fleiri álitaefni geta komið upp varðandi gildissvið nýju íslensku laganna. Þrjú
vafaatriði má nefna. Fyrst er það, að lögin takmarka bótarétt ekki við tjón, sem
hlýst af spjöllum á líkama. Lögin ná samkvæmt því til andlegra áfalla og hvers
kyns starfrœnna sjúkdóma, að því tilskildu að „slys“ hafi orðið vegna læknisað-
gerðar eða mistaka starfsmanna.
í öðru lagi er álitamál, hvort skýra beri orðið sjúklingur svo, að það nái til
hedbrigðra manna, sem eru „til meðferðar" á sjúkrastofnunum vegna hópskoð-
unar, læknisfræðilegra tilrauna, blóðgjafar eða þess háttar. Allt slíkt telst
væntanlega til heilsugæslu samkvæmt lögum nr. 97/1990 um heilbrigðisþjónustu.
Yfirleitt má telja eðlilegt, að heilbrigðir menn, sem eru í sjúkrastofnunum í
slíkum erindum og verða fyrir tjóni á líkama vegna læknisaðgerða, njóti sama
bótaréttar og sjúklingar. Æskilegt hefði verið að löggjafinn hefði tekið afstöðu
til þessa vafaatriðis.
í þriðja lagi skal bent á, að ekkert er í lögunum vikið að bótarétti sjúklinga,
sem bíða tjón afvöldum lyfja. Vafalaust geta ýmis tilvik, þarsem heilsutjón hlýst
af lyfi, kallast tjón vegna læknisaðgerða. Einnig geta komið upp atvik, þar sem
144