Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Qupperneq 81

- ef skjólstæðingur fer á bak við lögmann sinn með þau mál, er skjól-
stæðingur hefur falið honum,
- ef atvik að öðru leyti haga svo til, að ekki yrði með sannsýni krafist, að
lögmaður héldi verki áfram.
Lögmaður má þó aldrei segja sig frá verki, án þess að skjólstæðingur fái
svigrúm til að forða réttarspjöllum og ráða sér annan lögmann, sbr. 2. mgr. 12.
gr. siðareglnanna. Takmarkanir þessar eru fyrst og fremst gerðar af tilliti til
skjólstæðinga lögmanna, en hagsmunir gagnaðila hafa einnig þýðingu í þessu
sambandi.112 Samkvæmt framansögðu verður að telja heimildir lögmanna til að
afsala sér umboði verulegum takmörkum bundnar, enda getur lögmaður, sem
segir sig frá verki í andstöðu við greindar reglur, átt yfir höfði sér áminningu
stjórnar Lögmannafélags Islands eða eftir atvikum sekt til styrktarsjóðs félags-
ins, sbr. VII. kafla siðareglnanna og 3. mgr. 8. gr. MFL. Verði umbjóðandi fyrir
tjóni vegna ólögmætrar afsagnar lögmanns, getur það einnig bakað lögmann-
inum skaðabótaskyldu.113
Astæður, er varða efni umboðsins, geta einnig valdið brottfalli þess. Þegar
umboð er takmarkað við eitthvert einstakt og afmarkað erindi, er sjálfgefið, að
það fellur brott, þegar umboðsmaður hefur leyst það erindi af hendi.114 Mál-
flutningsumboð, sem veitt er til flutnings eins tiltekins máls, fellur því niður um
leið og rekstri þess máls lýkur fyrir dómi.
Um áhrif þess, að umbjóðandi andast, bú hans er tekið til gjaldþrotaslcipta eða
hann er sviptur lögræði, virðast að íslenskum rétti gilda almennar reglur
samningaréttar, og má um það vísa til 21.-24. gr. SML. I 264. gr. dönsku
réttarfarslaganna kemur fram, að heimild málflytjanda gagnvart gagnaðila falli
ekki niður sjálfkrafa við slíkar aðstæður, heldur aðeins með sérstakri
tilkynningu til gagnaðila um brottfall umboðsins,115 en sama regla kemur fram
í 48. gr. norsku réttarfarslaganna og einnig í 18. og 19. gr. XII. kafla sænsku
réttarfarslaganna.
4. LOKAORÐ
Sú spuming hlýtur að vakna, hvort tilefni sé til að lögfesta tæmandi talningu
þeirra heimilda, sem felast í málflutningsumboði. Eins og greint var hér að
framan, var sú tillaga gerð í KU 1877 og slíkar reglur eru í norskum og
sænskum réttarfarslögum.
Samkvæmt ákvæðum MFL hafa lögmenn sérréttindi til málflutnings fyrir
tilteknum dómstólum. Aðila, sem ekki flytur mál sitt sjálfur, er því skylt í
vissum tilvikum að fela lögmanni gæslu hagsmuna sinna fyrir dómi. í ljósi þess
112 Pedersen: Indledning til sagförergerningen I., bls. 68.
113 Einar Arnórsson og Theodór B. Líndal: Réttarfar I. hefti, bls. 112.
114 Páll Sigurðsson: Samningaréttur, bls. 207.
115 Hurwitz og Gomard: Tvistemál, bls. 106.
231