Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Page 3

Tímarit
löqfræðinqa
2. hefti • 50. árgangur
september 2000
SKIP OG FISKUR
Hinn 6. apríl sl. gekk dómur Hæstaréttar í svokölluðu kvótamáli eða Vatn-
eyrarmáli, en málið hafði verið dæmt í Héraðsdómi Vestfjarða 5. janúar sl. Um
er að ræða mál ákæruvaldsins gegn Bimi Kristjánssyni, Svavari Rúnari
Guðnasyni og Hymó ehf.
Ekki þykir ástæða til að rekja hér málavexti því að gera má fastlega ráð fyrir
að langflestum lesendum tímaritsins séu þeir kunnir. Skal þess eins getið að í
málinu reyndi á gildi 7. gr. laga nr. 38/1990 um stjóm fiskveiða gagnvart stjóm-
arskránni, þ.e.a.s. hvort lagareglur um úthlutun aflahlutdeildar úr heildarafla
þeim sem veiða má hverju sinni stæðust ákvæði 1. mgr. 65. gr. og 1. mgr. 75 gr.
stjómarskrárinnar um jafnræði og atvinnufrelsi.
Hinn 3. desember 1998 gekk dómur Hæstaréttar í máli Valdimars Jóhann-
essonar gegn íslenska ríkinu þar sem niðurstaða Hæstaréttar var sú að það bryti
í bága við 1. mgr. 65. gr. og 1. mgr. 75. gr. stjómarskráinnar að binda leyfi til
fiskveiða í fiskveiðilandhelginni við skip sem haldið hefði verið til veiða á
tímabilinu frá 1. nóvember 1982 til 31. desember 1983 og ekki hefðu horfið úr
rekstri eða skipa sem komið hefðu í þeirra stað.
Hinn 14. janúar 1999 setti Alþingi lög um breyting á fiskveiðistjómarlögun-
um þar sem m.a. 5. gr. laganna var breytt. Má segja, þótt í grófum dráttum sé,
að samkvæmt breytingunni megi allir þeir sem eiga skip sem róið verður til
fiskjar veiða í landhelginni svo fremi að þeir hafi yfir að ráða aflahlutdeild eða
fiskurinn ekki bundinn aflatakmörkunum.
Að þessum dómi Hæstaréttar gengnum upphófust umræður og nokkrar deil-
ur um það hvort með honum hefði Hæstiréttur jafnframt tekið afstöðu til
stjómskipulegs gildis 7. gr. fiskveiðistjómarlaganna. Þeir sem töldu svo vera
álitu eðlilega að niðurstaðan í Vatneyrarmálinu væri nokkuð sjálfgefin. Nú þarf
ekki lengur um þetta að deila þar sem dómur Hæstaréttar frá 6. apríl byggist á
71