Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Side 36

gæti kostnaðarálag í sambærilegum viðskiptum sjálfstæðs fyrirtækis verið til
leiðbeiningar. Aðferðin felur í sér bæði mat á kostnaðinum og álagningunni.
Mismunur milli þess fyrirtækis sem notar samanburðinn og hins sjálfstæða
fyrirtækis gæti því verið mikill hvað varðar kostnaðarsamsetningu og álagn-
ingarforsendur.
Hefðbundnar aðferðir sem hér hefur verið lýst eru taldar beinustu aðferðimar
til þess að staðreyna hvort skilmálar í viðskiptalegu og fjármálalegu sambandi
milli tengdra fyrirtækja eru í samræmi við armslengd. Af þessum sökum ber að
taka þær fram yfir aðrar aðferðir. Raunveralegar aðstæður hjá fyrirtækjum geta
þó af ýmsum ástæðum verið það flóknar að ekki sé unnt að beita hinum hefð-
bundnu aðferðum. Við þessar kringumstæður, þar sem engar samanburðar-
upplýsingar eru fáanlegar eða fáanlegar upplýsingar eru ekki nægjanlega
traustar til að byggja hinar hefðbundnu aðferðir á, getur verið nauðsynlegt að
taka afstöðu til þess hvort og með hvaða skilyrðum unnt er að nota aðrar
aðferðir. Um það, og þá sérstaklega hlutverk millifærslulegra hagnaðaraðferða,
er fjallað í þriðja kafla leiðbeininga OECD.
6.6 Kafli III. Aðrar aðferðir52
Þessar aðferðir eru eins og áður segir einkum svokallaðar millifærslulegar
hagnaðaraðferðir (e. transactional profit methods). Þeim er ætlað að kanna og
upplýsa um þann hagnað sem verður við sérstakar millifærslur milli tengdra
fyrirtækja. Einu hagnaðaraðferðimar sem uppfylla annslengdarkröfur OECD
eru þær aðferðir sem eru í samræmi við hagnaðarskiptingaraðferðina (e. profit
split method) og millifærslulegu nettóálagningaraðferðina (Transactional net
margin method).
Hagnaðarskiptingaraðferðin. Við þá aðferð þarf fyrst að finna heildar-
nettóhagnað sem stafar af innbyrðis millifærslum milli hinna tengdu fyrirtækja
og skipta á milli þeirra. Þegar hann er fundinn á að skipta hagnaðinum milli
hinna tengdu fyrirtækja á grundvelli sundurgreiningar á því, hvert framlagt
hlutverk hvers fyrirtækis hefur verið. Við mat á verðmæti framlagðs hlutverks
skal eins og unnt er hafa samanburð af tilsvarandi hlutverkum hjá óháðum
fyrirtækjum. Aðferðinni er einkum beitt, þar sem millifærslumar milli tveggja
tengdra fyrirtækja eru það samofnar að þær verða ekki metnar á aðskildum
grunni. Grundvallarforsenda aðferðarinnar er nettóhagnaður. í sérstökum til-
fellum getur þó átt við að beita brúttóhagnaði með eftirfarandi frádrætti vegna
einstakra útgjaldaliða.
Millifærslulega nettóálagningaraðferðin. Aðferðin kannar þann nettó-
hagnað sem fyrirtæki raungerir með innri tilfærslu. Best er talið ef unnt væri að
98- 99.
104