Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Síða 52

beitt en gera má ráð fyrir því að rétturinn hafi gengið út frá því að framtalin hagn-
aðarskipting hafi ekki verið í samræmi við rekstrarlegan veruleika.
9.3 Sala óáþreifanlegra eigna
í málinu TfS 1989.605 H hafði danskur aðalhluthafi yfirfært einkaleyfisréttindi
varðandi erlenda hagsmuni félagsins yfir til svissnesks félags sem var í eigu sam-
lagsfélags. í svissneska félaginu voru engir ráðnir starfsmenn og þar fór engin
eiginleg atvinnustarfsemi fram utan tekjuöflun gegnum leyfisréttindin. Vestri Lands-
réttur vildi ekki viðurkenna frádrátt vegna þóknananna sem greiddar voru samkvæmt
leyfisréttindunum til svissneska félagsins með vísan til þess að ekki hefði átt sér stað
venjuleg viðskiptaleg starfsemi í því félagi. Hæstiréttur staðfesti þetta en með þeirri
athugasemd að í sambandi við yfirfærslu hinna margnefndu réttinda hefðu leyfis-
réttindin ekki tengst atvinnustöð í Sviss með þeim hætti að tekjurnar væru undan-
þegnar skattlagningu í Danmörku. Af þeim sökum skyldi aðalhluthafinn skattlagður
af þeim tekjum sem stöfuðu af einkaleyfisréttindunum.
í TfS 1984.176 LSR hafnaði Landsskattarétturinn frádrætti vegna þóknanagreiðslna
sem danskt félag hafði greitt félagi aðalhluthafans á Jersey. Landsskattarétturinn áleit
að um tilbúnar (d. fiktive) greiðslur hefði verið að ræða þar sem ekki hefði verið um
viðskiptalegt samband milli hinna tengdu félaga. Landsskattarétturinn gekk þannig
út frá því að ekki hefði verið um „raunverulega" (d. reel) eignayfirfærslu á óáþreif-
anlegri eign til félagsins á Jersey.
Röksemdin í síðastnefnda úrskurðinum er meira í ætt við skattasniðgöngu-
sjónannið en reglur um milliverðlagningu.
Eins og fram kom hér að framan skiptir það verulegu máli við ákvörðun
þóknunar fyrir notkun óáþreifanlegra eigna að samsvörun sé milli þóknana-
greiðslna annars vegar og nytsemi þeirra fyrir greiðandann hins vegar. Þetta
kemur sérstaklega fram í framkvæmd varðandi dönsk félög sem eru hluti af
erlendri samstæðu og þurfa að greiða henni þóknanir vegna þróunar og
rannsókna, markaðsstarfs o.s.frv., sbr. eftirfarandi úrskurðir.
í málinu LSRM 1983.90 greiddi danskt félag innan tölvugeirans í þóknun sem svar-
aði 6% af veltunni til þess að standa straum af rannsóknar- og þróunarkostnaði
móðurfélagsins í sambandi við gerð staðalforrita. Danska félagið hafði til þessa sjálft
séð um þetta verkefni fyrir eigin reikning. Skattyfirvöld viðurkenndu ekki frádrátt
vegna þóknananna á þeim grundvelli að um dulinn arð væri að ræða. Var þetta
rökstutt með því að eftir að greiðsla þóknananna hófst hafi arðgreiðslur til hins
erlenda félags lækkað þrátt fyrir að hagnaður hins danska félags hefði vaxið.
Ennfremur vísuðu skattyfirvöld til þess að brúttóhagnaður félagsins hefði Iækkað
eftir að greiðslumar hófust, að rannsóknarkostnaður móðurfélagsins hefði ekki
hækkað, að danska félagið héldi áfram með rannsóknar- og þróunarkostnað og að
danska félagið hefði ekki sparað neitt á þessu. Landsskattarétturinn féllst á fram-
talinn frádrátt vegna þóknananna. Það var lagt til grundvallar að tilgangurinn með
því að koma á þessum þóknunum hefði verið sá að koma á samræmdri og hæfilegri
greiðslu fyrir hagræði dótturfélaganna af því að nota staðalforrit. Landsskattarétt-
120