Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Page 71

5. REGLUR IV. KAFLA. VAXTAKJOR OPINBERRA
FJÁRFESTINGALÁNASJÓÐA
Þessum kafla var bætt inn í vaxtalögin med lögum nr. 67/1989. Samkvæmt
17. gr., þ.e. 6. gr. breytingalaganna, skyldu ákvæði kaflans gilda um lánskjör
opinberra fjárfestingalánasjóða atvinnuveganna, sem starfa samkvæmt sérstök-
um lögum. 119. gr. segir, að viðskiptaráðherra sé heimilt, að fengnum tillögum
Seðlabanka Islands, að setja meginreglur um lánskjör þeirra fjárfestingalána-
sjóða, sem reglur þessa kafla taka til, en stjómir sjóðanna skuli svo gera tillögur
til Seðlabanka íslands um lánskjör þeirra innan ramma slíkra meginreglna.
Seðlabankinn á svo að staðfesta ákvörðun stjómar fjárfestingalánasjóðs um
lánskjör, þ.e. að því tilskildu að hún samræmist meginreglunni.
Það er vandséð hvers vegna þörf hefur verið talin á því að setja sérstakar
reglur um lánskjör fjárfestingalánasjóða. Ekki verður séð, að settar hafi verið
með réttum hætti reglur samkvæmt 19. gr. Ekki kemur fram í reglum IV. kafla
vaxtalaga, hvort dráttarvextir teljist til lánskjara í skilningi 17.-19. gr. og það
verður heldur ekki ráðið af fátæklegum skýringum í greinargerð, sem fylgdi
frumvarpi því, er síðar varð að lögum nr. 67/1989. Má því ætla að reglur III.
kafla gildi um dráttarvexti af kröfum þessara sjóða. Slíkt kann að vera erfitt í
framkvæmd þar sem dráttarvextir kunna að vera mun hærri eða mun lægri en
meginregla 18. gr. um lánskjör sjóðanna segir til um, þ.e. að erlend lán, sem
sjóðimir taka, séu endurlánuð á svipuðum kjörum með hæfilegum vaxtamun,
að teknu tilliti til annarra tekna sjóðanna og fleiri tilgreindra atriða.
Fjárfestingalánasjóðir þeir, sem störfuðu samkvæmt sérstökum lögum árið
1989, hafa nú flestir verið lagðir niður í framhaldi af gildistöku laga nr.
60/1997, um Fjárfestingabanka atvinnulífsins og laga nr. 61/1997, um Nýsköp-
unarsjóð atvinnulífsins. Að auki eru nú ekki þær hömlur, sem áður voru á
beinum erlendum lántökum íslenzkra aðilja. Það má því spyrja, hvort ástæða sé
til þess að halda í hinar sérstöku reglur IV. kafla vaxtalaga. Framboð á lánsfé
hefur verið mun meira og möguleikar fleiri en var, þegar lög nr. 67/1989 voru
sett. Hvort sem þörf verður á því að hafa hinar sérstöku reglur IV. kafla áfram
í vaxtalögum eða ekki, er nauðsynlegt að taka af skarið um, hvort reglur III.
kafla vaxtalaga eigi við um kröfur samkvæmt IV. kafla eða hvort viðskiptaráð-
herra er heimilt að setja sérstakar reglur um það með reglum um lánskjör. Þarf
að aflétta þeirri réttaróvissu, sem um þetta er.
6. REGLUR V. KAFLA. VERÐTRYGGING SPARIFJÁR OG
LÁNSFJÁR
Ákvæði þessa kafla mæla fyrir um ýmsar takmarkanir, sem eru á heimildum
til þess að verðtryggja sparifé og lánsfé. Reglumar ráðast mjög af pólitískum
viðhorfum til þess, hvort heimila eigi verðtryggingu fjárskuldbindinga eða ekki.
Ekki er ástæða til þess hér að leggja mat á, hvort þörf er á þeim takmörkunum
139